Adnan Menderes Said Nursî´nin elini öptü mü?

27 MayIs 1960 askeri darbesinden önceki CHP muhalefetinin önemli argümanlarından birisi, dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in Nurculuğun kurucusu Saidi Nursi’nin elini öptüğü iddiasıydı. Bu iddia, Demokrat Parti’nin ülkeyi ‘şeriat’ rejimine doğru sürüklediği endişesinin sömürülmesine hizmet ediyordu.

Darbenin hemen öncesindeki bir Meclis oturumunda CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’nün, Said Nursi’nin Demokrat Parti’nin seçim propagandalarında kullanıldığını iddia etmesi ve buna dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in sert bir dille yanıt vermesi, gerilimi tırmandırmıştı.

Söylentiler kısa sürede şehir efsanesine dönüşmüş, ‘Adnan Menderes Said Nursi’nin elini öptü’ şeklinde bir öykü yayılmaya başlamıştı.

Geçenlerde bu konuyu ben de köşemde dile getirdim… Yazım üzerine mesajlar yollayan okurlar, ‘el öpme’ iddiasının gerçekleri yansıtmadığını, Menderes ile Saidi Nursi’nin hayatlarında hiç karşılaşmadıklarını ifade ettiler.

Bu uyarılar üzerine yaptığım araştırmada ilginç sonuçlarla karşılaştım. Bu iddianın günümüzde de sürdürüldüğünü gördüm. Bazı araştırma kitaplarında da yer alan bu iddia, son dönemde TV kanallarında dile getiriliyor.

Saidi Nursi’ye yakın olarak bilinen çevreler, bu iddialar üzerine şu açıklamayı gönderdiler:

“Said Nursi ve Adnan Menderes hiçbir zaman aynı mekânda, aynı anda bulunmamışlardır. Yüz yüze hiçbir zaman görüşmemişlerdir. Adnan Menderes Said Nursi´nin elini öpmemiştir. Adnan Menderes Said Nursi´ye araba hediye etmemiştir. Bunların aksini iddia edenler, belge sunmak zorundadırlar.”

«««

‘El öpme’ öyküsü bir tarihi bilgi hatası olarak düzeltilebilir. Asıl tehlikeli olansa, yalanlar üzerinden bir psikolojik gerilim ortamı yaratmak ve birtakım hassas imgeleri kaşıyarak bir toplumsal kamplaşmaya zemin hazırlamak yönündeki çabaların sürdürülmekte olması.

27 Mayıs 1960 askeri darbesine giden ortamın taşları, bu tür yalanlarla ve ‘şeriat geliyor’ iddialarıyla döşenmişti. O dönemin Meclis zabıtları gözden geçirildiğinde, bu havanın nasıl oluşturulduğu ve sürecin nasıl ilerlediği daha iyi anlaşılabiliyor…

Oral Çalışlar Radikal, 20.1.2010

YENİ ASYA’NIN NOTU:

Menderes’İn, Said Nursî’nin elini öpmediği, ikisinin hiçbir zaman bir araya gelmediği ve yüz yüze görüşmedikleri bilgisi doğrudur, ancak eksiktir. Said Nursî, Menderes’in başbakanlığındaki DP hükümetinin, halk üzerinde tek parti döneminden kalma devlet baskısını kaldırmaya yönelmesi, bilhassa düşünce, ifade, din ve vicdan özgürlükleri üzerinde baskıları hafifletmesi, CHP iktidarı tarafından Türkçeleştirilen ezanı aslî şekline çevirmesi, din eğitiminin önünü açması, İslâm ülkeleriyle ilişkileri geliştirmesi gibi icraatlarına destek vermiş; gönderdiği mektuplarla tebrik, tavsiye ve uyarılarını iletmiş; hattâ Menderes’i “İslâm kahramanı” olarak nitelemiştir. Bununla ilgili örnekler, Said Nursî’nin Tarihçe-i Hayat’ında ve Emirdağ Lâhikası isimli eserinde mevcuttur.

Benzer konuda makaleler:

İlk yorum yapan olun

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*