Gezmek, görmek deyip geçmeyin

Âlem-i ervahtan anne karnına, oradan dünyaya, oradan kabre, kabirden haşre, haşirden ebedÎ hayata doğru uzunca bir yolculuktur hayat. Bu serüven şartları ne olursa olsun her insanın bir gerçeğidir.

Tatil kavramını nasıl anlamak gerekir?

Hayatın bir gayesi de; gezmek, görmek ve ders almaktır. Hayat, bir yolculuktur

Hayat sanki gezmek ve görmek üzerine kurulmuş gibi. İnsanın var edilme aşamaları, bu aşamalardaki halleri hep gezmeyi, görmeyi, ders almayı ve sonra da dönüp gitmeyi andırıyor.

Âlem-i ervahtan anne karnına, oradan dünyaya, oradan kabre, kabirden haşre, haşirden ebedî hayata doğru uzunca bir yolculuktur hayat. Bu serüven şartları ne olursa olsun her insanın bir gerçeğidir.

Her yaz mevsimi geldiğinde insanın içinde bir kıpırtı başlar. Yıl boyu çalıştık yorulduk, bu yaz nereleri gezelim görelim düşüncesi gelir insanın gündemine. Her kişi, her aile kendi bütçesi ölçüsünde bir şeyler yapmak ister. Bir yerlere gitmek gelmek ister. Hele de değişik yaş guruplarında çocukları varsa, bu istek ve arzu daha bir belirgin gösterir kendini.

Bu esnada tatile gitmek kavramıyla karşılaşıyoruz. Tatil kelimesi lügatlardaki karşılığı ile işe ara vermek, faaliyeti durdurmak, dinlenmek gibi anlamları hemen dikkat çekiyor. Yaygın zahiri anlamıyla ise, gezmek, tozmak, eğlenmek, sefahat gibi dünyevî bir bakış açısı yaklaşımı görünüyor. Yani bir Müslüman için tatil nedir, ona yüklenen misyon nedir, işe, hayata ara vermek midir yoksa yeni bir faaliyet alanının, yeni bir takım sorumlulukların başlaması mıdır, elbette tartışma götürür. Ya da hem işe ara verme, dinlenme, çocuklarına zaman ayırma hem de anne baba ile özel zamanlar geçirme, akrabalar ile görüşme, bilgi alış verişi yapma, yeni mekânlar yeni insanlarla tanışma gibi karma bir anlam olamaz mı? Bu haliyle ‘tatil zihinlerde kalsın bakalım.

Bir yerlere gitme, gezme, görme isteği çok öyle büyük masraflar, gerektiren uzun seyahatler gerektirmeyebilir. Gönül alıcı birkaç cümle ile birlikte halini vaktini eşine çocuklarına paylaşınca ve öylece yakındaki bir mesireye gitmek, yakında bir hayvanat bahçesi, bir lunapark, bir komşu ilçe, köy veya şehir ziyareti unutulmaz hale geliverir. Ya da birkaç günlüğüne, özel düşünülmüş, imkânları olan, eşinin çocuklarının dinlendiği bir farklı şehir ortamı oldukça iyi gelebilir. Hani hediyenin büyüklüğü, küçüklüğü, değeri falan değil de, mesele düşünülmüş olması nasıl ki yeterli ve kıymetli ise, bir gezintinin de yeri böyledir.

İnsan gezmek, görmek, öğrenmek istiyor

Her yaz mevsiminde, kendi memleketinin uzaklarında yaşayan yüz binlerce, milyonlarca insan, aynı duyguları yaşar ve içinde bir gurbet sızısı ile memleket hasreti, akraba muhabbeti gidermek için yollara düşer. Kimi binlerce kilometrelerden, haftalarca süren yolculuklardan farklı farklı ülkelerden dönüp gelir o yaşamayanın anlayamadığı veya anlayamayacağı köy ortamlarına, kasaba ortamlarına. Kimileri de yıl boyu başını kaldıramadığı iş hayatından çıkıp, bir nefes alarak yakın şehirlerden dönüp gelir babanın ananın ocaklarına. Vakıa şu ki, her insanın doğduğu memleketi -şartları ne olursa olsun- kendine iyi gelir, orada onun hatıraları vardır zira. Orada onun o olma dinamikleri vardır. Onun için o mekânlar, orada hatıra yaşayan kadar kimselere derin bir iz bırakmaz. Hatta aynı evin çocuklarında bile bu memleket etkisi farklı farklıdır. Biri sever taşını toprağını bir diğerinin gözü hep başka başka yerlerdedir.

Bir de içi çektiği halde değişik sebeplerden dolayı gözünde tüten memleketine dönemeyenler vardır. Onların gözünde o topraklar, o dağlar taşlar birer altın değerindedir. Ama gelin görün ki o değişik şartlar dolayısıyla içinde hep bir hasret, hep bir ateş yakar durur sinesini.

Bu yönüyle bakıldığında hayat dur durağı olmayan bir yolculuktan başka bir şey değil. Onun için insanın bir yolcu gibi yaşaması öğütlenir durur. Yolcu, yolda gördüklerine, beraberinde taşıyamayacaklarına gönlünü kaptırmaz. Yolcu yolunda gerek.

Mekanları anlamlı kılan insanın oradaki hatıralarıdır

Her gittiğimiz mekânın, ziyaret ettiğimiz insanın içimizde bir karşılığı vardır. Gezmenin, görmenin içinde değişik değişik pek çok dinamikler vardır. Bazen anne baba, kardeş, akraba görme, onlarla hasret giderme, sıla-i rahim yapma baskın gelirken, bazen memleket duyguları baskın gelir.

Yıl geçer bir gidersiniz ki, neler neler değişmiş oluyor memleketinde. Ölenler gelenler, hastalananlar, ihtiyarlayanlar ve daha neler neler.

Bir mevsim gidersin tarlalar yeşildir henüz. Bir başka mevsimde hasada ulaşır insan. Bir diğer zamanda dikim vaktidir. Ve her bir zamanın her bir hali nice güzellikler taşır içinde. Ve her mevsimin tadı farklıdır insan zihninde. Elbise değiştirmiş gibi her mevsimde farklı çıkar karşına dağlar, taşlar.

Âlemde her an her şey değişiyor

Bir gidersiniz köyünüze elektrik gelmiş, bir başka zamanda yolu asfaltlanmış bulursunuz. Ve diğer bir zaman ev komşunuz teyzenin artık yaşamadığını duyarsınız, onun doldurduğu boşluğu ancak olmayınca hissedersiniz içinizde. Hüzünlenirsiniz.

Bir zamanların buğdaylar ekilen geniş tarlaları ve onun etrafında oluşan çocukluk hatıraları hiç silinmemek üzere kayıtlara geçmiştir. Akşamdan hazırlıkları yapıp, sabahın erkeninde uyanıp yollara düşen ekincilerin heyecanı ne çok görülmeye değer hatıralardı. Heyecan verici idi her şey. Ekinlik hatıraları daha bir güzeldi. İmece usûlü ekin yolmalar, yorgunlukların ardından yenen özel ekinlik yemekleri ve sonra yine heyecanla adeta yarışır gibi tarlayı bölüşüp akşama şuraları bitirelim telâşesi ve neşesi. Bu durum, bu işi yapabilenler için bir başarı göstergesidir adeta. Bak bitirdiler işte deniverir sonunda. Ve ücret alınmıştır adeta. Ertesi günlerde işte onlar konuşulur diğer ekinliklerde, işte falancalar şöyle şöyle yapmışlar diye. Böylece abartılı abartılı adınız çıkar köyde, tarlayı silip süpürmüşler diye. Ve hemen sonraki günlerde imecelere önce siz dâvet edilirsiniz. Derken işte böyle böyle harmanlar öğütülmeden, nice hatıralar bereketlice dolar kalır orta yere. Adeta madalya verilmiş gibi başarılı olarak köylünün kayıtlarına geçer birileri.

Tabiî şimdilerde nerde o ekilen buğdaylar, nohutlar… Nerede o hatıralar… Şimdi meyve bahçeleri olmuş her yer. Artık elma topluyorlar, ilâçlıyorlar, budama yapıyorlar insanlar. O da yevmiye ile. Yani imece de kalmamış gayri.

Zamanla tarlalara ekilen unsurlar da değişirmiş… Bilmem artık erik para etmiyormuş, şimdi ceviz zamanı imiş, oysa bizim zamanımızda tarlalarda hep buğday olurdu, nohut olurdu.

Yıllar sonra köyü ziyarete gidiyoruz da, karşılaştığımız teyze hemen, şaka yollu, ‘Senin bana bir günlük ekin yolma borcun var, seninle ekine gitmiştik, oruçtun, yolamamıştın ekini ve gölgelerde uyuyarak günü doldurmuştun, gerçi çocuktun daha’ diyor ve hakkını helâl ettiğini de ilâve ediveriyor.

İşte bu günlük işlerin içinde, çocuk da olsan hakkı, hukuku öğreniveriyorsun. Hayat içine alıyor seni ve eğitiyor. Babandan anandan duymadığını elin oğlundan kızından duyuveriyorsun. Ve bunlar hayat dersi oluyor insana.

Benzer konuda makaleler:

İlk yorum yapan olun

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*