Güzel ve hikmetli sözlerden bir demet

Asrın mihverinin şaştığı, insanlığın şaşkınlıktan âdeta cinnet geçirdiği bir dönemde; yalan, hile ve kandırmanın kol gezdiği bir zamanda “Güvenilir olmak zenginliktir” (Camiüssağir: 1667) buyuran Rahmetin vesilesi Şanlı Nebinin (asm) bu ikaz ve ihtarına kulak verebilmek…

***

Ve onun kudsî zincirinin vekili, sancaktarı, asırlara bağrını açıp, ellerini semaya kaldırarak devamlı tefekkür ve zikirde olan Koca Sultandan herkese, her an, her halde rehber olabilecek ilhâmî inciler:

“Arı su içer bal akıtır, yılan su içer zehir döker.” (Münâzarât, s. 121)

“Ateş bazen sudan ziyade temizlik yapar.” (Sikke-i Tasdik-i Gaybî, s. 143, Sekizinci Lem’a)

“Bazen adavet şiddetli muhabbetten gelir.” (Münâzarât, s. 111)

“Birbiriyle boğuşanlar, müsbet hareket edemezler.” (Mektubat, 22. Mektub, s. 259, Beşinci Vecih)

“Büyük adam her şeyde büyük olmak lâzım gelmez. Herkes kendi sanatında büyüktür.” (Muhakemat, s. 101)

“Din-i hak, saadetin fihristesidir. İman bir hüsn-ü münezzeh ve mücerrededir.” (Mesnevî-i Nuriye, Zühre, 9. Nota, s. 140)

“Evet, lâfızperestlik bir hastalıktır, fakat bilinmez ki hastalıktır.” (Muhakemat, s. 88)

“İhtilâftan bazen istifade olunur.” (Münâzarât, s. 35)

“İmana gel ki elemden emîn olasın. Kadere teslim ol ki: selâmette kalasın.” (M. Nuriye, s. 96)

“Mâlâyâni ile iştigal, maksadı geri bırakıyor.” (Mesnevî-i Nuriye, s. 197)

“Muvazenesiz ve mizansız olan çok aldanır, aldatır.“ (Muhakemat, s. 53)

“Ve en büyük mükâfat ise, af ile mücâzât etmemektir.” (Lem’alar, s. 39, Yedinci Lem’a)

“Yalan yalana mukaddeme olur.” (Muhakemat, s. 30)

***
Ve insanlığın zekâ tarlası, mütefekkir, mütefennin, münevver zihinlerden çıkan ibretli dersler, ikazlar, tesbitler:
İşte yalancı hakkındaki ibretli bir tesbit: “Yalancının cezası, kimsenin kendisine inanmayışı değil kendisinin kimseye inanmayışıdır.” (B. Shaw)
Başarının sade ve özlü bir tarifi: “Başarı yolun sonu değil, yolculuğun kendisidir.”
Yaşlıları teselli eden ve tecrübeyi önemseyen güzel görüş: “Yaşlanmak bir dağa tırmanmak gibidir. Çıktıkça yorgunluğunuz artar, nefesiniz daralır, ama görüş açınız genişler.” (I. Bergman)
Gerçek kaybın adresini gösteren bir ifade: “Kaybettiğinizde aldığınız dersi de kaybetmeyin.”
Sahip olduğumuz nice nimetlerin kıymetinin farkında olamayışın bir feryadı: “Ayakkabılarım olmadığı için üzülürdüm, ta ki sokakta ayakları olmayan adamı görene kadar.”
Kendini bilebilmenin verdiği mutluluğu yansıtan bir gerçek: “Ben bilemediğimi bildiğim için diğer insanlardan akıllıyım.”
Büyük hülyalara dalanlara, küçük basamakların ne kadar büyük olduğunu hatırlatan bir ders: “Binlerce kilometrelik bir yolculuk bile, tek bir adımla başlamak zorundadır.”
Doğruluğun verdiği mutluluk ve tatminliği anlatan bir özlü ifade: “Daima doğru söyleyin ki, söylediklerinizi hatırlamak zorunda kalmayın.”
Gök kubbede, hoş bir seda bırakabilmenin yolu: “Doğduğun zaman sen ağlarken, herkes sevinçle gülüşüyordu. Öyle bir ömür geçir ki, herkes ağlasın öldüğünde, sen mutlulukla gülümse.”
Sağlam düşünmek, etkili konuşmak, maksadı tesbit etmek, kendini kontrol etmek, ne konuştuğunu bilmek, muhatabı önemsemek, iyi bir dinleyici olabilmek, idrakimizi geliştirmek, konuları kavrayabilmek için lâzım olan prensipler ve rehber görüşler: “Düşündüğünüz, söylemek istediğiniz, söylediğinizi sandığınız, söylediğiniz, karşınızdakinin duymak istediği, duyduğu, anlamak istediği, anladığını sandığı, anladığı… arasında farklar vardır. Dolayısıyla insanların birbirini yanlış anlaması için en az dokuz ihtimal var.”
Hakikî dostluğun ibretli bir ifadesi: “Gerçek bir arkadaş, iki gövdede yaşayan tek bir ruhtur.”
Hak ve sebat üzerinde olmanın değeri ve kazancı hakkında bir tesbit: “Haksızlığa sapıp bütün insanlar seni takip edeceğine, adaletle hareket edip tek başına kal daha iyi.”
Hayatın farklı bir tarifi: “Hayat bir bisiklete binmek gibidir. Pedalı çevirmeye devam ettiğiniz sürece düşmezsiniz.”
Nazar etmenin ve bakışın bir başka ifadesi: “Her şeyin bir güzelliği vardır, herkes göremese de.”
Dil ve akıl bağlantısı ve kullanımına kılavuzluk eden bir ders-i ibret: “İki şey aklın eksikliğini gösterir: Konuşulacak yerde susmak, susulacak yerde konuşmak.”
Kararları ve kararlığı anlatan bir tesbit: “Kararlar, yılan balığına benzer. Kolayca yakalanır, ama tutulması zordur.”
Kafa yapıları ve maharetlerine örnek: “Küçük kafalar insanları, orta kafalar olayları, büyük kafalar fikirleri konuşur. Biz hangisiyiz acaba?”
Nezaketin ibretli faturası: “Nezaket hiçten gelir; fakat her şeyi satın alır.”
His dünyasını kontrol etme yolu: “Sevinçli anında kimseye vaatte bulunma. Öfkeli anında kimseye cevap verme.”
Yanlış ve doğru arasındaki kısa bağlantı: “Silginiz kaleminizden önce bitiyorsa yanlışınız çok demektir.”
Samimiyet ve hasbîliğin bir başka tarifi: “Söz kalpten çıkarsa kalbe kadar gider, dilden çıkarsa kulağı aşamaz.”
Hayatın iki boyutuna bakış açısı: “Hayat geriye bakarak anlaşılır, ileriye bakarak yaşanır.”
İsraftaki ifratın tanımı: “Zamanı ve sözleri dikkatsizce kullanma, ikisi de geri alınamaz.”
Hayatı ve gerçek dostluğu anlatan bir ifade: “Hayatın en güzel anı her şeyden vazgeçtiğiniz zaman sizi hayata bağlayan biri olduğunu düşündüğünüz andır.”
İz bırakıp faydalı olabilmek için bir prensip: “Geldiğin zaman boşlukları dolduran değil, gittiğin zaman yeri doldurulamayan ol.”
Gerçek kahramanlığı, izzeti, insanlığı vakar ve ciddiyeti hedefleyip güzelliği gösteren derin bir hakikat: “İnsanlara karşı ne zorbalığa başvurun, ne de ezilip büzülün. En etkili yol, hem güçlü hem vicdanlı olmaktır.”
Bu hakikatlerin tatbikatını ilk önce kendi nefsimizde bizatihî yaşayıp iyi bir örnek olmak dilek ve temennisiyle…

Benzer konuda makaleler:

• İslamiyetin istikbali parlak olacaktır
• Üstad Bediüzzaman ve şahısperestlik
• Kur’ân için mücadele eden adam, Bediüzzaman
• Risale-i Nur’a bakış açısı
• Kendimizi tanıyabilsek
• Muhakemat notları(1)
• Kâinatın sırlarını açan bir anahtar: Akıl
• Toplumun bütün katmanlarına hitap
• Risâle-i Nur ve şefkat
• Nur Külliyatı bir bütündür

Nejat Eren