Hizmet metodu olarak cemaat ve cemiyet

Ce­ma­at ve ce­mi­yet bir­bi­ri­ne çok ya­kin, bir­bi­ri­ne çok ben­ze­yen, bu se­bep­le de bir­bi­riy­le çok ka­ris­ti­ri­lan ı­ki ay­ri kav­ram­dır. İl­ti­baş, ke­li­me­le­rin lu­ga­vî (e­ti­mo­lö­jik) ya­pi­sin­dan baş­la­ya­rak, or­fî ve iş­ti­lâ­hî (ter­mi­no­lö­jik) an­lam­la­rin­da da de­vam et­mek­te­dir. Lu­ga­vî, or­fî, iş­ti­la­hî hat­ta Ri­sa­le-i Nur’da­ki ma­na­la­ri ko­nu­sun­da it­ti­fak e­den­ler da­hi bu kav­ram­la­rin pra­ti­gin­de ıh­ti­la­fa dü­se­bil­mek­te­dir. Bi­ri­nin ce­mi­yet­çi bul­du­gü yak­la­sı­mı di­ge­ri pe­ka­la has bir ce­ma­a­ti o­zel­lik o­la­rak al­gi­la­ya­bil­mek­te­dir.

A- Ce­ma­at ve Ce­mi­yet Kav­ra­mı

Ka­ri­sık­li­gin gi­de­ril­me­si i­çin ke­li­me­le­rin söz­lük, örf, ter­mi­no­lö­ji ve Ri­sa­le-i Nur’da­ki an­lam­la­ri­ni, di­ni, hu­ku­ki, ta­ri­hi, sos­yo­lö­jik a­cı­dan ın­ce­le­mek­te ya­rar var­dır.

1- E­ti­mo­lö­jik (lu­ga­vî) an­lam­la­ri:

Ce­ma­at; “top­la­mak, bir a­ra­ya ge­tır­mek” an­la­min­da­ki cem mas­ta­rin­dan tü­re­yen, A­rap­ca bir i­sim o­lup söz­lük­te “in­san top­lu­lu­gü” ma­na­sı­na ge­lir.1
Ce­mi­yet; mo­dern A­rap­ca’da “bir­lik” ve “top­lu­lük” kav­ram­la­ri­ni i­fa­de et­mek i­çin kul­la­ni­lan “top­la­ma, bi­rik­tır­me”, “dev­sır­me” an­lam­la­ri­na ge­len cem’den tü­re­til­mis­tir.2
Gö­rul­du­gü gi­bi her i­ki ke­li­me de A­rap­ca cem mas­ta­rin­dan tü­re­til­mis ve top­lu­lük, bir a­ra­ya ge­tır­me, bir­lik gi­bi “top­lu ol­ma”yı i­fa­de e­den ma­na­la­ra gel­mek­te ve ke­li­me­le­rin ko­ke­ni ve hâ­li­ha­zir­da­ki ya­pi­siy­la a­ra­la­rin­da her­han­gi bir fark mu­sa­he­de e­di­le­me­mek­te­dir.

2- Or­fî An­lam­la­ri:

Ce­ma­at;

1- Halk a­ra­sin­da, en faz­la, bir i­ma­ma u­yup na­maz ki­lan Muş­lu­man he­ye­ti an­la­min­da kül­la­nil­mak­ta­dır—ki bu ay­ni za­man­da fik­hî bir te­rim­dir, 2- Bir din­den ve­ya soy­dan o­lan­lar top­lu­lu­gü (Rum Ce­ma­a­ti gi­bi), 3- İn­san Ka­la­ba­lı­gi, 4- Ta­kim, Bo­lük gi­bi ma­na­la­ra ge­lir.

Ce­mi­yet;

1- Halk a­ra­sin­da en faz­la top­lum an­la­min­da kül­la­ni­lir, 2- Der­nek, 3- Du­gün (Sun­net Çe­mi­ye­ti gi­bi), 4- He­yet, ko­mis­yön, 5- Mec­lis, 6- İn­san ka­la­ba­lı­gi ma­na­la­ri­na ge­lir.
Or­fî an­lam­la­ri­na bak­tı­gi­miz­da, ce­ma­at ve ce­mi­yet a­ra­sin­da bir ba­kim­dan e­pey­ce ma­na fark­li­lik­la­ri gö­rul­me­si­ne rağ­men, bir ba­kim­dan ı­se ay­ni ma­na­lar­da kül­la­nil­dı­gi­ni da gör­mek­te­yiz.
E­ti­mo­lö­jik ben­zer­lik, hat­ta ay­ni­yet­ten ol­sa ge­rek i­ki ke­li­me de top­lu­lük, ka­la­ba­lık, mec­lis an­lam­la­ri­ni halk a­ra­sin­da sür­dur­mek­te­dir­ler.
Hat­ta bir an­sık­lö­pe­di­de “ce­mi­yet” söz­cu­gü­nün an­lam­la­rin­dan bi­ri o­la­rak “ce­ma­at” gös­te­ril­mek­te,3 di­ger bir an­sık­lö­pe­di­de i­se “ma­ne­vi bir­lik tes­kıl e­den ce­ma­at” o­la­rak ı­fa­de e­dil­mek­te­dir.4
Mez­kur i­ki ke­li­me­nin or­fî ma­na fark­li­lik­la­ri­na ge­lin­ce, bu i­ki ke­li­me­nin, bir­bi­rin­den fark­li­li­gin­dan zı­ya­de, her bir ke­li­me­nin o­zel an­lam­la­rin­da­ki fark­li­lik da­ha ba­riz bir se­kıl­de gö­rul­mek­te­dir. Ce­mi­yet söz­cu­gü­nün “top­lum”, “der­nek”, “du­gün” gi­bi ta­ma­men ay­ri ma­na­la­ra gel­me­si bu­nu gös­ter­mek­te­dir.

3- Ter­mi­no­lö­jik (iş­ti­la­hi) an­lam­la­ri:

İş­ti­la­hi o­la­rak çe­ma­at;

1- Muş­lu­man­la­rin din kar­des­li­gi e­sa­sı­na da­ya­lı o­la­rak ger­çek­les­tır­dik­le­ri ve ka­til­mak zo­run­da ol­dük­la­ri bir­lik, be­ra­ber­lik (Fi­kih).5

2- Aş­hab, müc­te­hid i­mam­lar ve­ya her de­vir­de­ki Muş­lu­man­la­rin bu­yük ço­gün­lu­gü gi­bi an­lam­la­ra (Fi­kih) ge­lir ve Ehl-i Sun­net i­çin kul­la­ni­lan bir ta­bir­dir. 6

3- Da­ha çok Ku­tub-i Sit­te mu­el­lif­le­ri hak­kın­da kül­la­ni­lan ha­dış te­ri­mi7 (İlm-i Ha­dış).

4- A­ra­la­rin­da­ki mu­na­se­bet­le­ri, din, örf ve a­det­le­re gö­re tan­zim e­den; ak­ra­ba­lık, kom­şu­lük, hem­şeh­ri­lik gi­bi ra­bi­ta­lar­la bir­bi­ri­ne bağ­li in­san top­lu­lu­gü8 (sos­yo­lö­ji) an­lam­la­ri­na ge­lir.

İş­ti­la­hi o­la­rak çe­mi­yet;

1- Te­na­şu­bu ve­ya te­za­di do­la­yı­siy­la bir­bi­ri­ne u­yan ke­li­me­le­ri ve­ya zıt o­lan ke­li­me­le­ri be­ra­ber ay­ni i­fa­de i­çin­de bu­lun­dur­mak. (E­de­bi­yat)9

2- Zih­nın yal­niz Ce­nab-ı Hak ı­le mes­gü­li­yet ha­lı (Ta­sav­vuf).

3- XİX yüz­yi­lin or­ta­la­rin­dan ı­ti­ba­ren İş­lam dün­ya­sin­da ve o­zel­lik­le Os­man­lı Dev­le­ti’nde il­mi, sos­yal ve si­ya­sı a­maç­la kü­rü­lan te­sek­kul­le­re ve­ri­len ad.10 (Hu­kuk Ta­ri­hi) an­lam­la­ri­na ge­lir.

4- Tam bu nok­ta­da ko­nu­müz­la di­rekt il­gi­li ol­du­gün­dan mev­cut hu­kuk ter­mi­no­lö­ji­si ü­ze­rin­de da­ha dik­kat­lı dur­mak ge­re­ki­yor.
Ce­mi­ye­ti, o­zel hu­ku­kun bir da­lı o­lan Me­de­ni Hü­kuk ve Der­nek­ler Ka­nu­nu çer­ce­ve­sin­de ve Ka­mü Hu­ku­ku­nun mu­him bir bran­si o­lan Ce­za Hu­ku­ku çer­ce­ve­sin­de ol­mak ü­ze­re i­ki se­kıl­de e­le a­la­bi­li­riz.
O­zel hu­kuk­ta ce­mi­yet; Me­de­ni Ka­nu­nun 53 i­le 72. mad­de­le­ri a­ra­sin­da dü­zen­le­nip “ce­mi­yet” di­ye a­ni­lir­ken 22.11.1972 ta­rıh­lı Der­nek­ler Ka­nu­nu i­le o­zel bir du­zen­le­me ya­pi­la­rak “Der­nek” di­ye a­nil­ma­ya baş­lan­mis­tir.
Der­nek; Ka­zanç pay­las­ma di­sin­da be­lir­li ve or­tak bir a­ma­cı (sı­ya­sî, di­nî, il­mî, be­di­î, hay­rî) ger­çek­les­tır­mek u­ze­re en az ye­di ki­si­nin bil­gi ve ça­lis­ma­la­ri­ni şu­rek­li o­la­rak bir­les­tır­me­le­ri i­le ku­rü­lan tü­zel ki­si­li­ge sa­hip hu­ku­ki var­lik­tır.11

B- Ri­sa­le-i Nur’da Ce­ma­at ve Ce­mi­yet

Ce­ma­at ve ce­mi­ye­tin Ri­sa­le-i Nur’da­ki an­lam­la­ri ko­nu­sun­da di­rekt Kul­li­ya­ta yo­nel­me­nin za­rü­re­ti or­ta­da­dır. Ri­sa­le-i Nur’dan der­le­nen Hız­met Reh­be­ri’nin 5. Bo­lu­mu o­lan Ri­sa­le-i Nur Ce­ma­a­ti ve Hu­şu­si­yet­le­ri baş­lik­li bö­lum baş­tan so­na dik­kat­lı­ce o­kun­du­gün­da dü­rum ay­din­lan­mak­ta­dır. Biz de bu­ra­ya Kul­li­yat­tan ve bu e­şer­den o­nem­li gör­du­gü­müz ki­sim­la­ri ak­ta­ri­yo­ruz.

1- Za­man Şah­si­yet ve E­na­ni­yet Za­ma­ni De­gil, Ce­ma­at Za­ma­ni­dir.

“Bu za­man, ehl-i ha­ki­kat ı­çin, şah­si­yet ve e­nâ­ni­yet za­ma­ni de­gil, za­man, ce­ma­at za­ma­ni­dir. Ce­ma­at­ten ci­kan bir şahs-ı ma­ne­vi huk­me­der ve da­ya­na­bi­lir. Bu­yük bir ha­vu­za sa­hip ol­mak ı­çin bir buz par­ca­sı huk­mün­de­ki e­na­ni­yet ve şah­si­ye­ti­ni, o ha­vu­za at­mak­tır ve e­rit­mek ge­rek­tir. Yök­sa, o buz par­ca­sı e­rir, za­yı o­lür; o ha­vuz­dan da iş­ti­fa­de e­dil­mez.” (Kaş­ta­mo­nu La­hi­ka­sı, s. 102.)
“Sa­lı­sen: Bu za­man, ce­ma­at za­ma­ni­dir. Fer­dî sa­his­la­rin de­ha­sı ne ka­dar ha­ri­ka da ol­sa­lar, ce­ma­a­tin şahs-ı ma­ne­vi­sin­den ge­len de­ha­sı­na kar­si mag­lup du­se­bi­lir… ­lem-i İş­lâm’i bir ci­het­te ten­vir e­de­çek ve kud­sî bir de­ha­nın nur­la­ri o­lan bir va­zı­fe-i i­ma­ni­ye, bî­ca­re, za­yif, mag­lup, had­sız düş­man­la­ri ve o­nu i­ha­net­le, ha­ka­ret­le cu­rut­me­ye ça­lı­san mu­an­nid ha­sim­la­ri bu­lu­nan bir şah­sa yük­len­mez. Yük­len­se, o ku­sür­lu şah­sın ı­ha­net dar­be­le­riy­le düş­man­la­ri ta­ra­fin­dan şar­sil­sa, o yük dü­şer, da­gi­lir.” (E­mir­dağ La­hi­ka­sı-İ, s. 70.)
Us­tad “Za­man, şah­si­yet ve e­na­ni­yet za­ma­ni de­gil, ce­ma­at za­ma­ni” der­ken ce­ma­a­tin o­ne­mi­ni vur­gü­la­di­gi gi­bi ay­ni za­man­da o­nem­li bir vaş­fi­ni da be­lirt­mek­te­dir. O da ce­ma­a­tin şah­si­yet ve e­na­ni­yet kar­si­ti bir o­zel­lik ta­sı­yor ol­ma­sı­dır. Bu­na, Us­ta­din i­de­a­lı­ze et­ti­gi bir ce­ma­at de­ne­bi­lir. Zı­ra nor­mal­de ba­zı şah­sın ve­ya sa­his­la­rin o­nem­li ol­du­gü ve­ya lı­der ol­du­gü ce­ma­at­ler de, pe­kâ­lâ o­la­bi­lir ve o­la­gel­mis­tir. Ke­za fert­le­ri­nin e­na­ni­yet­lı ol­ma­sı da ce­ma­a­tin ce­ma­at vaş­fi­ni kal­dir­maz. Fa­kat Üs­tad bu­ra­da bel­ki de on­ce ken­di­ne, son­ra has ta­le­be­le­ri­ne ve di­ger ce­ma­at fert­le­ri­ne şu­nu soy­lu­yor de­ne­bi­lir. “Ce­ma­a­tin şahs-ı ma­ne­vi­si” o­nem­li­dir. Te­ma­yüz e­den sa­his ve sa­his­lar de­gil, yi­ne ha­vuz (ce­ma­at) o­nem­li­dir; yök­sa her bi­ri­mi­zin buz par­ca­sı huk­mün­de o­lan e­na­ni­ye­ti de­gil. Bu oy­le bir ce­ma­at ol­ma­lı ki şahs-ı ma­ne­vi­yi tem­sil e­den ha­vuz­da, e­ri­me­mis bir sa­his ve e­na­ni­yet bu­zu kal­ma­sin.
Bu an­la­yis “va­zı­fe-i i­ma­ni­ye”nin ba­sa­ri­si i­çin de mec­bu­ri­dir. Çün­ku “Fer­di sa­his­la­rin de­ha­sı ne ka­dar ha­ri­ka da ol­sa­lar, ce­ma­a­tin şahs-ı ma­ne­vi­sin­den ge­len de­ha­sı­na kar­si mag­lup du­se­bi­lir.” Çün­ku o “bi­ca­re, za­yif, mag­lup, had­sız düş­man­la­ri ve o­nu i­ha­net­le, ha­ka­ret­le cu­rut­me­ye ça­lı­san mu­an­nid ha­sim­la­ri bu­lu­nan” bir sa­his­tir ve bu se­bep­le bu va­zı­fe o­na “yük­len­mez”. Yük­len­se “o yük dü­şer, da­gi­lir.”

2- Nur­cu­lük Bir Ce­mi­yet mi­dir?

“Bi­zı hay­ret­te bi­ra­kan ve ga­yet sa­sır­tan ve bir ga­ra­zı ıh­şaş e­den ve bi­lil­ti­zam hiç­ten bir se­beb-i it­ti­ham ı­çad et­mek ne­vin­den, mü­sır­ra­ne, bir ce­mi­yet ve tes­ki­lat var­mış gi­bi so­rü­yor­lar, ‘Bu tes­ki­la­ti yap­mak ı­çin ne­re­den pa­ra a­lı­yor­şu­nüz?’ di­yor­lar.
“El­ce­vap: Ev­ve­la, ben da­hi so­ran­lar­dan so­rü­yo­rum. Boy­le bir ce­mi­yet-i si­ya­sı­ye­nin, bi­zim ta­ra­fi­miz­dan vu­cu­du­na da­ir han­gi ve­si­ka, han­gi de­lil, han­gi hüç­çet bul­muş­lar ki, bu ka­dar mu­sır­ra­ne so­rü­yor­lar? Ben, on se­ne­dir İş­par­ta vi­la­ye­tin­de sid­det­lı ta­ras­süt al­tin­da bu­lun­mu­sum. Bir i­ki hız­met­kâr ve on gün­de bir i­ki yol­cu­dan baş­ka a­dam­la­ri gör­me­yen ga­rip, kim­se­siz, dün­ya­dan u­san­mis, sı­ya­set­ten ga­yet sid­det­le nef­ret et­mis ve kuv­vet­lı sı­ya­sî mü­ha­lif ce­mi­yet­le­rin ne ka­dar ak­şu­la­mel­ler i­le za­rar­lı ve a­kim kal­dı­gi­ni mu­ker­rer mu­sa­he­dat­la gör­muş ve ken­di ka­vim ve bin­ler dost­la­ri i­çin­de, en mu­him fır­sat­ta, sı­ya­sî ce­mi­yet ve ce­re­yan­la­ri red­det­mis ve ka­ris­ma­mis ve i­man-ı tah­ki­ki­nin ga­yet kud­sî ve hiç­bir şey­le ze­de­len­me­si ca­iz ol­ma­yan hız­me­ti boz­mak ve ağ­raz-ı sı­ya­sî i­le cu­rut­me­yi en bü­yük bir ci­na­yet te­lak­ki e­de­rek şey­tan­dan ka­çar gi­bi şi­ya­set­ten ka­çan ve on se­ne­den be­ri ‘E­u­zu­bil­la­hi­mi­neş­şey­ta­ni­ves­si­ya­se­ti’ ken­di­ne düş­tur e­den ve hi­le­yi hi­le­siz­lik­te bu­lan, a­sa­bi ve bi­la­per­va eş­ra­ri­ni fas e­den, on se­ne ko­ca İş­par­ta vi­la­ye­ti­nin has­şaş ve çeş­şaş me­mür­la­ri­na boy­le tes­ki­lat sez­dir­me­yen bu a­dam­dan, ‘Boy­le bir tes­ki­lat var ve si­ya­sı bir dö­la­bi ce­vi­ri­yor­şu­nüz’ di­yen­le­re kar­si, yal­niz ben de­gil, İş­par­ta vi­la­ye­ti ve bu­tun be­ni ta­ni­yan­lar, bel­ki bu­tun ehl-i a­kıl ve vic­dan, on­la­rin ıf­ti­ra­la­ri­ni nef­ret­le kar­si­lar ve ‘Ga­raz­kâr plan­lar ı­le o­nu it­ham e­di­yor­şu­nüz’ di­ye­çek­ler.
“Sa­ni­yen: Me­se­le­miz i­man­dır. İ­man kuv­ve­tiy­le bu mem­le­ket­te ve İş­par­ta’nın yüz­de dök­san do­kuz a­dam­la­ri i­le ü­hüv­ve­ti­miz var. Hâl­bu­ki ce­mi­yet i­se ek­şer i­çin­de e­kal­lı­ye­tin it­ti­fa­ki­dir. Bir a­da­ma kar­si, dök­san do­kuz a­dam ce­mi­yet ol­maz. Me­ger ga­yet in­saf­siz bir din­siz, her­ke­si (hâ­sâ) ken­di gi­bi din­siz te­veh­hum e­dip, bu mu­ba­rek ve din­dar mil­le­ti tah­kır et­mek ni­ye­tiy­le boy­le i­şa­a e­der…” (Ta­rıh­ce-i Ha­yat, s.201.)
Us­tad bu­ra­da ne­den ce­mi­yet­çi ol­ma­dik­la­ri­ni12 o­nem­li ge­rek­çe i­le a­çık­la­mak­ta­dır.

1- Us­tad şi­ya­sî bir ce­mi­yet kur­mak­la suç­lan­mak­ta­dır. Hâl­bu­ki o “sı­ya­set­ten ga­yet sid­det­le nef­ret et­mis” ve “şey­tan­dan ka­çar gi­bi şi­ya­set­ten ka­çan ve on se­ne­den be­ri ‘E­û­zu­bil­la­hi­mi­neş­şey­ta­ni­ves­si­ya­se­ti’ ken­di­ne düş­tur” e­di­nen bir an­la­yı­sa sa­hip­tır. Zı­ra;

2- “İ­man-ı tah­ki­ki­nin ga­yet kud­sî ve hiç bir şey­le ze­de­len­me­si ca­iz ol­ma­yan hız­me­ti boz­mak ve ağ­raz-ı sı­ya­sî i­le cu­rut­me­yi en bü­yük bir ci­na­yet te­lak­ki” et­mek­te­dir.

3- “Me­se­le­miz i­man­dır. İ­man kuv­ve­tiy­le bu mem­le­ket­te ve İş­par­ta’nın yüz­de dök­san do­kuz a­dam­la­riy­la u­hüv­ve­ti­miz var. Hâl­bu­ki ce­mi­yet i­se ek­şer i­çin­de e­kal­lı­ye­tin it­ti­fa­ki­dir. Bir a­da­ma kar­si, dök­san do­kuz a­dam ce­mi­yet ol­maz” di­ye­rek dar kad­ro­cu bir ce­mi­yet an­la­yı­siy­la, yüz­de dök­san do­kuz mu’min kar­de­siy­le ü­hüv­ve­ti­ni boz­mak iş­te­me­mek­te­dir. Ke­za on­la­ri yüz­de dök­san do­kuz co­gün­lük bi­ziz, yüz­de bir a­zin­lik siz­si­niz di­ye­rek a­de­ta ta­rıh, sos­yo­lö­ji ve hu­kuk o­nun­de giz­li ce­mi­yet­çi­li­ge mah­kûm e­di­yor.

4- “Kuv­vet­lı sı­ya­sî mü­ha­lif ce­mi­yet­le­rin ak­şu­la­mel­ler i­le za­rar­lı ve a­kim kal­dı­gi­ni mu­ker­rer mu­sa­he­dat­la gör­muş ve ken­di ka­vim ve bin­ler dost­la­ri i­çin­de, en mu­him fır­sat­ta, red­det­mis ve ka­ris­ma­mis”tir di­ye­rek bu tür ha­re­ket­le­rin ba­sa­ri­siz­li­ga mah­kûm ol­du­gü­nün “mü­ker­rer mu­sa­he­dat­la” sa­bit bu­lun­du­gü­nü, ba­şar­ma ıh­ti­ma­lı­nın yük­sek ol­du­gü “en mu­him fır­sat­ta” bi­le “ken­di ka­vim” ve “bin­ler dost­la­ri i­çin­de” ol­ma­sı­na rağ­men dog­rü bul­ma­mis­tir. (Şeyh Sa­id İş­ya­ni)
“Ba­na sor­du­lar ki: ‘Sı­zin ce­mi­yet ol­ma­di­gi­niz, üç mah­ke­me o çi­het­te be­ra­at ver­me­siy­le, yir­mi se­ne­den be­ri ta­ras­süt ve ne­za­ret e­den al­ti vi­lâ­ye­tin o nok­ta­dan ı­lis­me­me­le­riy­le ta­hak­kuk et­ti­gi hal­de, Nur­cu­lar­da oy­le ha­ri­ka bir a­lâ­ka var ki, hiç­bir ce­mi­yet­te, hiç­bir ko­mi­te­de yok­tur. Bu muş­ku­lu hal­let­me­ni­zı iş­te­riz’ de­di­ler.
“Ben de ce­va­ben de­dim ki: ‘E­vet, Nur­cu­lar ce­mi­yet me­mi­yet, hu­şu­san si­ya­sı ve dün­ye­vi ve men­fi ve şah­si ve ce­ma­a­ti men­fa­at ı­çin te­sek­kul e­den ce­mi­yet ve ko­mi­te de­gil­ler ve ol­maz­lar. Fa­kat bu va­ta­nın eş­ki kah­ra­man­la­ri ke­mal-ı se­vinç­le se­ha­det mer­te­be­si­ni ka­zan­mak ı­çin ruh­la­ri­ni fe­da e­den mil­yön­lar İş­lam fe­da­i­le­ri­nin ah­fad­la­ri, o­gül­la­ri ve kız­la­ri, o fe­da­i­lik da­ma­rin­dan ir­si­yet al­mis­lar ki, bu ha­ri­ka a­la­ka­yı gös­te­rip De­niz­li Mah­ke­me­sin­de bu a­ciz bi­ca­re kar­des­le­ri­ne bu ge­len cum­le­yi ön­lar he­sa­bi­na soy­let­tir­di­ler: ‘Mil­yön­lar kah­ra­man baş­la­ri fe­da ol­dük­la­ri bir ha­ki­ka­te ba­sı­miz da­hi fe­da ol­sun’ di­ye on­lar na­mı­na soy­le­mis, mah­ke­me­yi hay­ret ve tak­dir­le sus­tur­muş. De­mek, Nur­cu­lar­da ha­ki­ki, ha­lis, sırf ri­za-yı İ­lâ­hî i­çin ve muş­bet ve uh­re­vî fe­da­i­ler var ki, ma­son ve ko­mu­nist ve ıf­şad ve zin­di­ka ve il­had ve taş­nak gi­bi deh­set­lı ko­mi­te­ler o Nur­cu­la­ra ce­re bu­la­ma­yıp hu­ku­me­ti, ad­lı­ye­yi al­da­ta­rak, las­tık­li ka­nun­lar ı­le on­la­ri kır­mak ve da­git­mak iş­ti­yor­lar. İn­sa­al­lah bir halt e­de­mez­ler. Bel­ki Nur’un ve i­ma­nın fe­da­i­le­ri­ni co­galt­ma­ya se­be­bi­yet ve­re­çek­ler.” (Şu­a­lar, s. 439)
Bu­ra­da hiç­bir ce­mi­yet ve ko­mi­te­de bu­lun­ma­yan a­ra­miz­da­ki “oy­le ha­ri­ka bir a­lâ­ka” ne­re­den kay­nak­la­ni­yor so­rü­şu çe­vap­la­ni­yor.
E­vet, Nur­cu­lar 1- Ce­mi­yet, 2- Hu­şu­san si­ya­sı, 3- Dün­ye­vi, 4- Men­fi, 5- Şah­si ve ce­ma­a­ti men­fa­at ı­çin te­sek­kul e­den ce­mi­yet ve ko­mi­te de­gil­ler. “Fa­kat bu va­ta­nın ke­mal-ı se­vinç­le se­ha­det mer­te­be­si­ni ka­zan­mak ı­çin ruh­la­ri­ni fe­da e­den eş­ki kah­ra­man­la­ri­nin ah­fad­la­ri ‘fe­da­i­lik da­ma­rin­dan ir­si­yet al­mis­lar ki bu ha­ri­ka a­la­ka­yı’ gös­te­ri­yor­lar” de­mek su­re­tiy­le ta­ri­hi pers­pek­tif­ten ba­ka­rak bu muş­ku­lu co­zu­yor.
Us­tad, “bu­tun eş­naf ve mek­tep­li­le­re ve va­iz­le­re si­ya­sı ce­mi­yet na­za­riy­la ba­kıl­maz, Nur ce­ma­a­ti­ne de ba­kıl­maz.” (Şu­a­lar, s. 330) di­ye­rek Nur ce­ma­a­ti­nin ta­bi­i, fit­ri ve sos­yal ha­yat ı­çin za­rü­ri ol­du­gü­nü vur­gü­lü­yor.
Ke­za iş­rar­lı ce­mi­yet it­ham­la­ri kar­si­sin­da “Oy­le bir ce­mi­ye­ti­miz var ki her a­sır­da üç yüz el­li mil­yön dâ­hil men­süp­la­ri var” di­ye­rek çe­mi­yet­çi­lik suç­la­ma­sı­nı an­cak bu­tun İş­lam a­le­mi­ni kap­sa­yan bir ce­mi­yet ol­ma­sı ha­lin­de ka­bul et­ti­gi­ni boy­le­lik­le de as­la “ek­şer i­çin­de e­kal­lı­yet it­ti­fa­ki­ni” ka­bul et­me­di­gi­ni be­lirt­mek­te­dir.

Dip­not­lar

1- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s. 287-288.
2- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s. 329.
3- Sa­mil İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt İ, s.392.
4- İş­la­mı Pren­sip­ler An­sık­lö­pe­di­si, Cilt İ, s.268. (İt­ti­hat Ya­yin­ci­lik)
5- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s.288.
6- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s.287.
7- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s.289.
8- İş­la­mı Pren­sip­ler An­sık­lö­pe­di­si, Cilt İ, s.263.
9- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s.3.
10- TDV İş­lam An­sık­lö­pe­di­si, Cilt Vİ­İ, s.329.
11- Hu­kuk Söz­lu­gü, Ej­der YIL­MAZ, s.195.
12- Kaş­ta­mo­nu La­hi­ka­sı, Be­di­üz­za­man Sa­id Nur­si, s. 90.

Benzer konuda makaleler:

İlk yorum yapan olun

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*