Hz. Adem’in (as) çift elle yaratılması

Hz. Adem’in (as) yaratılışından bahseden sürelerden Sad suresinde farklı bir yaratılış tanımı vardır. Burada 75. ayette “yedeyya” kelimesi ile, “iki elimle yarattığım” tabiri geçmektedir. Tefsir alimleri bu ayeti değişik şekillerde yoruma tabi tutmuşlardır. Bu konuda farklı görüşleri zikredip sonra da kendi görüşünü beyan eden Elmalılı Hamdi Yazır, tefsirinde aşağıdaki ifadelere yer vermektedir.

Elmalılı tefsirine göre Sad Suresi 71. ve 75. ayet meali ve tefsiri:

“71- Hani Rabbin meleklere demişti ki: “Ben çamurdan bir insan yaratmaktayım.”

72- “Onu tesviye edip, düzeltip de ruhumdan ona üfledim mi derhal ona secdeye kapan ın.”

73- Bunun üzerine meleklerin hepsi toptan secde ettiler.

74- Yalnız İblis etmedi, büyüklük tasladı ve kâfirlerden oldu.

75- Allah: “Ey İblis! O benim kudretimle(iki elimle) yarattığıma secde etmene ne engel oldu? Kibirlenmek mi istedin? Yoksa yüksek derecelerde bulunanlardan mı oldun?” dedi.”

“İki elimle yarattığıma” tabiri açıklaması:

Kur’ân’da Allah Teâlâ’ya bazen “Allah’ın eli” (Fetih, 48/10) gibi tekil olarak, bazen de “Ellerimizin yaptıklarından…” (Yâsin, 36)71) gibi çoğul olarak, bazen de böyle “iki elimle” gibi tesniye (ikili) olarak el nispet edilmiştir. Bir hadiste “O’nun her iki eli de sağdır.” buyrulduğundan her birinde Allah’ın şanına layık bir mânâ kastedildiğinde şüphe yoktur. (Mâide, 5/64. âyetinin tefsirine bkz.)

Birçokları burada iki elin ayrıca birer mânâsı kastedilmiş olmayıp, özel bir itina ile yaratmak mânâsından kinaye olduğu görüşüne sahiptirler. Çünkü Âdem bütün normal sebeplerin üstüne olarak en yüksek bir seçim ile yaratılmıştır. Bazıları da kudret, mânâsıyla tevil etmişler ve tesniyenin sadece tekit için olduğunu, çünkü Âdem’in yaratılışında Allah’ın kudretinin tecellilerinin tekitli ve kat kat bulunduğunu söylemişlerdir.

İbnü Ömer hazretlerinden rivayet olunur ki: Allah Teâlâ dört şeyi eliyle yaratmıştır: Arş, Adn cenneti, Kalem, Âdem. Sonra her şeye “ol!” demiş, olmuştur. Burada açıktır ki, el, hiçbir sebep araya girmeksizin doğrudan doğruya Allah’ın kudreti ile demektir. Âdem’de ise bu mânâ kat kat vardır. Bizce burada en yakın yorumun, biri tesviyeye, biri de ruh üflenmesine işaret olmasıdır. Çünkü böyle olunca insanın yaratılışında cisim âlemi ile ruh âleminin bir araya gelişini ve dolayısıyla insanın toplayıcı bir varlık olduğunu anlatmış olur.”

Elmalı tefsirine göre “iki elle yaratılma” tabirinden aşağıdaki anlamlar çıkıyor:

1- El kudret anlamına geldiği için iki elle yaratma kudretle yaratma manasını taşır.

2- ”İki el ile yaratma” bizzat ve vasıtasız yaratma anlamı taşır. Bu görüş aynı zamanda Tefsir-i Kebirde geçen bir görüştür.

3- “iki el” ikili bir yaratılış demektir. Bu da ruh ve bedenin yaratılışına işaret eder.

İşte bu görüşler mezkur eserde detaylı bir şekilde izah edilmiş.

Bediüzzaman Hazretleri ise bu konuda, Bakara suresi 30. ayet tefsirinde farklı bir izaha dikkat çekiyor:

“Cenab-ı Hakkın ef’ali, hikmetlerden, maslahatlardan hali değildir. Öyleyse mevcudat, halkın malumatında münhasır değildir. Öyleyse melaikenin adem-i ilimleri, beşerin adem-i vücuduna delil olamaz. Ve keza, Cenab-ı Hak, hayr-ı mahz olarak melaikeyi yaratmıştır, şerr-i mahz olarak da şeytanı yaratmıştır, hayır ve şerden mahrum olarak behaim ve hayvanatı halk etmiştir. Hikmetin iktizasına göre, hayır ve şerre kadir ve cami olarak dördüncü kısmı teşkil eden beşerin yaratılması da lazımdır ki, beşerin şeheviye ve gadabiye kuvvetleri kuvve-i akliyesine münkad ve mağlup olursa, beşer, mücahedesinden dolayı melaikeye tefevvuk eder. Aksi halde, hayvanattan daha aşağı olur; çünkü özrü yoktur.” 1

Bu ifadeye göre dört yaratılış şekli var:

1- Sadece hayır yönlü olanlar, yani melekler.

2- Sadece şer yönünde çalışan şeytanlar.

3- Hayır ve şerre kabiliyeti olamayan yönsüz varlıklar, hayvanlar ve bitkiler.

4- Hem hayra, hem de şerre yönelebilen, dual ve çift yönlü mahluklar, yani insanlar.

İşte bu ifade ile “iki elle yaratılma” tabiri, iki yöne doğru yaratılma şeklinde tefsir ediliyor. Bu izah şekli aynı zamanda 36. sure olan Yasin Suresinin 36. ayetinde bize bildirilen mühim bir bilgi ile de mana bütünlüğü temin ediyor.

İlgili ayet meali şöyledir:

“36- Yerin bitkilerinden, kendi nefislerinden ve daha bilemeyecekleri şeylerden bütün çiftleri yaratan Allah’ın şanı ne yücedir.”

Bu ayeti tefsir eden alimler kainatta her şeyin çift çift yaratıldığını beyan etmişlerdir. Aslında bu çift yaratılma hadisesi çok derin manaları ihtiva ediyor. Madem kainatta her şey çift yaratılmış, kainatın meyvesi ve neticesi olan insan yaratılışı da bu “çift yaratılış” kuralı içine dahil olacaktır. İşte “iki elle yaratılma” tabiri aynı zamanda bu manayı da ihtiva etmektedir. İnsanın maddi ve manevi hayatına ve bu dünyadaki yaşayışına dikkat edilirse, her yön ve cihette hep çift yaratılış misallerini görürüz.

Mesela insan vücudu maddi yapı itibari ile çift ve simetrik bir özellik taşır. İnsanı tam ortadan hayali olarak ikiye ayırsanız bir çok organ ve azasının çift olduğu görülür. Elleri, kolları, ayakları, beyni, ciğerleri, böbrekleri, hatta kalbi çift özellik gösterir. Sağ- sol gibi iki yönü vardır. Ön- arka gibi iki veche ve erkek- dişi gibi hayat süreci vardır. Ruh- beden gibi iki temel hayat yönü vardır. Maddi ve manevi hayata sahiptir. Cennete gitmek ve yükselmek gibi bir ümidi, cehenneme düşmek gibi bir korkusu vardır. İyiyi de yapar, kötüyü de. Hayrı da işler şerri de. Elmas da olur, kömür de… Misalleri çoğaltmak mümkün.

Bu iki yönlülük, çift yaratılma özelliği sadece insanın yaratılışına ait değildir elbette ki. Cenab-ı Hak Yasin Suresi 36. ayetinde “bilemeyeceği şeylerden” tabiri ile bir ölçüde her şeyin çift bir şekilde yaratıldığını bizlere bildiriyor.

Son yüzyıl fen alimlerinden olan Paul Dirac adlı bir fizikçi, Kur’an’da bildirilen bu hakikati keşfederek Nobel ödülü almıştır. Dirac, kainatta zerrelerden atomlara kadar her şeyin çiftler şeklinde yaratıldığını bulmuş ve adına meşhur “Parite Teorisi” demiştir. Bu teorinin doğru olduğu ise deneyler yolu ile ispat edilmiştir. Bu teoriye göre kainatta her şey çifttir. Elektron-pozitron, proton- antiproton, nötron-antinötron, madde-antimadde gibi her bir mahluk kendi çifti ile birlikte yaratılmaktadır.

İşte Parite Teorisine göre kainatta her şey çifttir. Temelleri Kur’an’da olan bu teori maddi ve manevi alemleri de içine kapsayacak şekilde tüm mevcudat için geçerlidir. Risale-i Nurda bu konuda bir çok tabir, tespit ve izah vardır. Cennet- cehennem, alem-i ulvi- alem-i sufli, imam-ı mubin- kitab-ı mübin, alam-i mülk- alem-i melekut, maddi- manevi alemler, hayır-şer, melek-şeytan gibi bir çok hadise çift kurallar taşımaktadır.

Demek ki Sad Suresi 75. ayette geçen “iki elle yaratılma” tabirinin bir manası da bu çift yönlü yaratılma özelliğidir. Ku’ran derin manaları ihtiva ettiğinden, elbette ki, ayetteki tabirin daha çok manası olabilir. Bütün manaları bütün keyfiyeti ile bilen ancak Allah’tır

Dipnot:
1- http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=IsaratulIcaz&Page=254

Benzer konuda makaleler:

1 Yorum

  1. Allah ne dediğini açıkça belirtemiyor mu ki kullar onu demek istedi bunu demek istedi diye sürekli değişen izahatlar yapıyor? Allah kuranı herkesin anlayacağı dilde indirmediyse nasıl evrensel olacak?

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*