“Mahlûkatı yarattım ki, Bana bir ayna olsun ve o aynada Cemalimi göreyim”2 hakikatince; Allah, kâinatı yaratmış ve kâinatın küçük bir örneği, modeli olarak da insanı yaratmıştır. “Andolsun ki, biz insanı ahsen-i takvîmde (en güzel kıvamda) yarattık”3 buyurmuştur. Varlık boyutunda bulunan bütün elementler, çekim/sevgi, itme/öfke/savunma kanunları, elektro-biyo/manyetik enerji boyutları, canlılar ve bitkilerin özellikleriyle her şey insanın rûh ve bedeninde özetlenmiştir. Bediüzzaman’ın tabiriyle; insan, şu kâinat ağacının en son ve en cemiyetli (derli toplu) meyvesi; Muhammedî (asm) yönüyle kâinatın asıl çekirdeği; kâinat Kur’ân’ının en büyük âyeti/belgesi; kâinat Sultanının, Yaratıcısının bütün isimlerine mazhar olmuş bir ayna; hârika bir kudret mu’cizesi;4 kâinatın en önemli varlığı; zeminin sultanı; kâinattaki âlemlerin bir ölçüsü; büyük bir listesi; bir haritası; şu en büyük kitap olan kâinatın özü ve küçük bir nümûnesi;5 Cenâb-ı Hakkın bütün isim ve sıfatlarına ayna ve Onun antika bir sanatı; nazik ve nazenin kudret mucizesidir.6
Cenâb-ı Hakk, gizli hazinelerinin ve bazı sırlı hakikatların bilinmesi için bir ölçü/gösterge olsun diye beşere akıl, kalb gibi birçok duygu, duyu, hür irade, yani “ene, benlik” vermiş. Kur’ân kâinatın yazılı şekli; kâinat Kur’ân’ın tecessüm etmiş (cisimleşmiş) hâli; insanı kâinatın küçük bir misâli ve Kur’ân’ı, insanın plan ve programı yapmış. Kâinatı karış karış İlâhî sanatlarla bezeyerek “Hikmet” müzesi yaparak insanın tefekkürüne sunmuş. Kâinat ile insan arasında muazzam bir irtibat, ahenk, denge koymuş. İnsanın değeri de, “Yaratıcı-insan-kâinat-Kur’ân” denklemini çözdüğü nisbettedir.
Dipnotlar:
1- Mesnevî-i Nûriye, s. 193
2- Keşfü’l-Hafa, 2:13
3- Kur’ân, Tîn, 4
4- Şuâlar, s. 218
5- Sözler, s. 101, 118
6- Age, s. 282
Benzer konuda makaleler:
- İnsan daima şükretmeye medyundur
- İbret gözüyle bakmak
- Allah’ın her an faal oluşu
- Allah´ın yaratması üzerine bir hikmet arayışı
- Değersizleştirme mekanizması
- Allah’ın ‘Ezel’ sıfatı
- Eşsiz bir tecellî: Yaratılış
- İnsan ve esma
- Kâinata, Cenâb-ı Hak hesabına bakmak lâzımdır
- İnsanın dokuz gayesi
İlk yorum yapan olun