Suâl: “İstibdat nedir; meşrûtiyet nedir?”
Cevap: İstibdat tahakkümdür, muâmele-i keyfiyedir, kuvvete istinad ile cebirdir, rey-i vâhiddir, sû-i istimâlâta gâyet müsâit bir zemindir, zulmün temelidir, insâniyetin mâhisidir. Sefâlet derelerinin esfel-i sâfilînine insanı tekerlendiren ve âlem-i İslâmiyeti zillet ve sefâlete düşürttüren ve ağrâz ve husûmeti uyandıran ve İslâmiyeti zehirlendiren, hattâ herşeye sirâyet ile zehrini atan, o derece ihtilâfâtı beyne’l-İslâm îkâ edip, Mûtezile, Cebriye, Mürcie gibi dalâlet fırkalarını tevlid eden, istibdattır.
Evet, taklidin pederi ve istibdâd-ı siyâsînin veledi olan istibdâd-ı ilmîdir ki, Cebriye, Râfıziye, Mûtezile gibi İslâmiyeti müşevveş eden fırkaları tevlid etmiştir.
Suâl: “İstibdat bu derece bir semm-i katil olduğunu bilmezdik. Lehü’l-hamd, parçalandı. Onu esâsiyle tedâvi edecek olan tiryâk-ı meşrûtiyeti bize târif et.”
Cevap: Bâzı memurların ef’ali, adem-i ülfetten dolayı size yanlış ders gösterdiği ve şiddetten neş’et eden müşevveşiyetle hâl-i hazırdan fehmettiğiniz meşrûtiyeti tefsir etmeyeceğim. Belki hükümetin hedef-i maksadı olan meşrûtiyet-i meşrûâyı beyân edeceğim.
İşte, meşrûtiyet “Ve işlerde onlarla istişare et. (Al-i İmran Sûresi: 159)”; “Onların aralarındaki işleri istişare iledir. (Şura Sûresi: 38)” âyet-i kerîmelerinin tecellisidir ve meşveret-i şer’iyedir. O vücud-u nuranînin kuvvete bedel, hayatı haktır, kalbi marifettir, lisanı muhabbettir, aklı kanundur, şahıs değildir.
Evet, meşrûtiyet hâkimiyet-i millettir; siz dahi hâkim oldunuz. Umum akvamın sebeb-i saadetidir; siz de saadete gideceksiniz. Bütün eşvak ve hissiyat-ı âliyeyi uyandırır. Uyku bes! siz de uyanınız. İnsanı hayvanlıktan kurtarır; siz de tam insan olunuz. İslâmiyet’in bahtını, Asya’nın tâliini açacaktır. Size müjde! Bizim devleti ömr-ü ebedîye mazhar eder. Milletin bekasıyla ibka edecek; siz daha me’yus olmayınız. Bir ince tel gibi her tarafa heva ve hevesin tehyici ile çevrilmeye müstaid olan rey-i vahid-i istibdadı lâyetezelzel bir demir direk gibi, lâyetefellel bir elmas kılıç gibi olan efkâr-ı ammeye tebdil eder; siz de, sefine-i Nuh gibi emniyet ediniz.
Meşrûtiyet, herkesi bir padişah hükmüne getiriyor; siz de hürriyetperverlikle padişah olmaya gayret ediniz. Esas-ı insaniyet olan cüz-i ihtiyarı temin eder, azat eder; siz de camid olmaya razı olmayınız. Üç yüz milyondan ziyade ehl-i İslâm’ı bir aşiret gibi birbirine rapteder; siz de o rabıtayı muhafaza ediniz. Zira meşveret perdeyi attı; milliyet göründü, harekete geldi. Milliyet içinde, İslâmiyet ışıklandı, ihtizaza geldi. Zira, milliyetimizin ruhu İslâmiyet’tir; hakikî ve nisbî ve izafîden mürekkeptir. Başka millete benzemiyoruz.
Sual: “İstibdadın çirkinliğine, meşrûtiyetin bu derece iyiliğine delilin nedir?”
Cevap: Siz avam olduğunuzdan hayalinizle tefekkür, gözünüzle taakkul ettiğinizden, temsil size bürhan-ı nazarîden daha ziyade muknidir. İşte ikisinin mahiyetlerini misalle tasvir edip göstereceğim.
İşte, biliniz: Hükûmet hekim gibidir; millet hastadır. Farz ediniz, ben şu çadırda oturmuş bir hekimim. Şu etraftaki her bir köyde, Allah etmesin, birer ayrı hastalık var. Ben o hastalıkları teşhis etmemişim, hem de tacizimi istemeyen müdahenecilerden, yalancılardan başka kimseyi görmemişim. Şu hâlde, şu köylere, tanımadığım bir hastalığa, görmediğim bir hastaya gönderdiğim reçetesiz, mizansız bir ilâcı istimal eden, acaba şifa mı bulur veyahut ölür?
Münâzarât, s. 50; Eski Said Dönemi Eserleri, s. 208-209
LÛGATÇE:
ağrâz: Garazlar, kinler.
akvam: Kavimler, milletler.
bes: Yeter, yeterli.
efkâr-ı amme: Kamuoyu.
esfel-i sâfilîn: Aşağıların aşağısı.
eşvak: Şevkler, istekler.
ibka: Ayakta tutma, devam ettirme, bâkîleştirme.
istibdat: Baskı, keyfî yönetim tarzı, despotluk.
lâyetefellel: Eğilmez, kırılmaz.
lâyetezelzel: Sarsılmaz.
marifet: İlim, bilgi, eğitim.
me’yus: Ümitsiz.
meşveret-i şer’iye: Dine uygun yapılan meşveret.
müstaid: Kabiliyetli.
rey-i vâhid: Tek görüş.
rey-i vahid-i istibdad: İstibdadın tek görüşü.
sefâlet: Sefillik, fakirlik.
tehyic: Heyecana getirme.
zillet: Alçaklık, hakirlik.
Benzer konuda makaleler:
- İslâm âlemini zillet ve sefâlete düşürttüren sebep
- İstibdat, kin ve düşmanlığı uyandırır
- Meşrûtiyetin aklı kanundur, şahıs değil
- Meşrutiyetin aklı kanundur, şahıs değil
- İstibdat, sû-i istimâlâta gâyet müsâit bir zemindir
- Meşrûtiyet, esas-ı insaniyeti temin eder
- Milliyetimizin ruhu İslâmiyettir
- Milliyetimizin ruhu İslâmiyettir
- Azametli, bahtsız bir kıt’anın reçetesi: Münâzarât
- Meşrûtiyetin ziyâsı galebe çalacaktır
Kur’an’ı çağa tefsir ederek, “Ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, bu dünyadaki vazifem nedir?” sorularına cevaplar sunan, “iman-ı tahkiki”, “ahlâk” ve “istikamet” rehberi Risale-i Nur Külliyatı’nın müellifi.
İlk yorum yapan olun