“Allah’ın varlığı-birliği; peygamberlik, haşir, yâni öldükten sonraki diriliş, ibâdet ve adâleti ispat” gibi dört ana gayesi olan 2 ve kâinat kitabındaki delillere yönlendiren Kur’ân, insanı kendisine çekmez, “Ey akıl sahipleri ibret alınız”, 3 Allah’ın rahmetinin eserlerine bir bak!” 4 diye ona yönlendirir. Bir diğerinde, “Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği Kitab’a ve daha önce indirdiği kitaba imân ediniz” 5 diye de emreder. Şâyet, delile dayalı ispat ile tahkiki imân istenmeseydi, “Ey inananlar, imân ediniz!” hitabı malûmu i’lâm olmaz mıydı?
Kur’ân, bizzat kendisi, “O mücrimler hoş görmese de Allah kelimeleriyle hakkı ispat eder” 6 fermanıyla ispat yolunu nazara verir. En mükemmel irşad ve dâvet kitabı olduğundan; tebliğin temel çerçevesini, “Mü’min kullarıma şunu söyle ki, kâfirlere karşı en güzel sözü söylesinler; hiddet göstermeksizin delilleri en güzel bir şekilde ortaya koysunlar” 7 şeklinde çizer.
O, ne akıl, ne fen, ne sosyal ilimlerle çatışır. Bilâkis, onların kesinleşmiş üslûp ve metodlarını da mu’cize eseri olarak barındırır. Hz. Mûsâ’ya, “İşte bu ikisi, Firavun ve ileri gelenlerine karşı Rabbinden sana iki delil, iki ispattır” 8 diye verilen “mu’cize belgesi” konuşturulur.
Bunun yanında binlerce, on binlerce, belki eşya ve varlık adedince delilleri akıl sofrasına serer: Şüphesiz göklerde ve yerde inananlar için birçok âyetler vardır. Sizin yaratılışınızda ve (Allah’ın) yeryüzünde yaydığı canlılarda, kesin olarak inanan bir toplum için ibret verici işaretler vardır. Gecenin ve gündüzün değişmesinde, Allah’ın gökten indirmiş olduğu rızıkta ve ölümünden sonra yeri onunla diriltmesinde, rüzgârları değişik yönlerden estirmesinde, aklını kullanan toplum için dersler vardır. İşte sana gerçek olarak okuduğumuz bu âyetler Allah’ın âyetleridir. Artık Allah’tan ve Onun âyetlerinden sonra hangi söze inanacaklar? O, göklerde ve yerde ne varsa hepsini, kendi katından bir lütfu olmak üzere size boyun eğdirmiştir. Elbette bunda düşünen bir toplum için ibretler vardır. 9 Yine bu çerçevede çiçek, sinek, ağaç, balık, kuş, arı, bitki, dağ-taş, hava-su, ay, güneş, yıldızların harika yapılarıyla Allah’ın ilim, hikmet, kudret, azamet, hallâkıyet gibi sonsuz isim ve sıfatları anlatılır: Allah size âyetlerini gösteriyor. Allah’ın âyetlerinden hangisini inkâr edersiniz. 10
Dipnotlar:
1. Kur’ân-ı Kerîm, Hakka, 39
2. İşârâtü’l-İ’câz, s. 21
3. Kur’ân-ı Kerîm, Rûm, 50
4. Age, Haşir, 2
5. Age, Nisâ, 136
6. Age, Yûnus, 82
7. Age, İsrâ, 53
8. Age, Kasas, 32
9. Age, Gaşiye, 3-6, 13
10. Age, Mü’min, 81
Benzer konuda makaleler:
- İttihad-ı İslâm: Önce imân ve ibâdet birliği
- İman yenilemek
- Asâ-yı Mûsâ üzerine
- Zikir ve Fikir Kitabı
- 21 Aralık’ın düşündürdüğü
- En kısa günlerden, en büyük kazanç nasıl sağlanabilir?
- İslâm barışa hizmet eder
- Kur’ân’ın nazmındaki bir kısım remizlerini tefsir
- Rahmet Peygamberi (asm)
- Bir diriliş tefsiri: 10. Söz
İlk yorum yapan olun