Boğaziçi protestoları aynasında hürriyet kavramı

Boğaziçi protestoları aynasında bazı kavramları tekrar değerlendirmek gerekiyor.

İçerisinde farklı bileşenlerin ve taleplerin bulunması dışarıdan bir tek rengin görülmesi veya cımbızlanarak sadece bir düşüncenin görünür olması, hakikatli bir direnişin mecrasını da kaydırmış görünüyor. Tarih boyunca da böyle olmuştur. Hak ve hakikat adına yola çıkanların, içlerine karışanlar, hakikatin rengini değiştirmiş ve hakkı gizlemiştir. Bu durum ise istibdatçı zihniyetin işine yaramış ve şiddeti meşrû görüp, hak ve hürriyetleri kısıtlamayı kendilerine bir görev mantığı altında legalleştirmişlerdir.

Protesto bugünlerde sıkça kullanılan bir kavram. Bir davranışı, bir düşünceyi, bir uygulamayı haksız, yersiz, gereksiz bularak karşı çıkma, kabul etmeme manasına geliyor. Demokratik ülkelerde bu bir hak ve insanın fıtrî yapısına da uygun bir durumdur. Tabi protestonun şekli ve temelinde yatan hürriyet fikrinin saiki çok önemlidir. Zira bugünün protesto dili, geçmişin yani 1960’ların protesto dilinden çok farklıdır. Bu dil, bugün ideolojiden ziyade, hayat tarzlarının hürriyetine, siyasetten kültüre evrilmiş görünmektedir. Bu durum bizi daha demokratik, daha hürriyetçi gibi gösterirken aslında çok daha büyük tehlikelerin kapısını da aralamaktadır.

Yeni protesto dilinin kavramları çok cazip ve çok meftun edici. Çünkü hürriyetten bahsediyor, hoşgörüden dem vuruyor, şahsî hayat tarzlarına saygı vs. gibi libaslarla geliyor. Bu söylemler de özellikle genç beyinlerde makes buluyor. Evet, kavramlar çok güzel ve insan olan herkesin itiraz etmeyeceği kadar cazip. Lâkin bu cazibeli kavramların dahi bir sınıra ihtiyacı var. “Saygı” ama neye, ne kadar saygı. “Hoşgörü” ama neye, nereye kadar hoşgörü. Aksi hali ise insanlıktan çıkmayı, sapkınlıkları saygı ve hoşgörü adı altında hazm-ı nefs etmeyi gerektiriyor.

Bütün bu legal-illegal, hak veya hakikatsiz, meşrû veya gayri meşrû isteklerin ardında yatan saik hürriyet; bu duyguyu harekete geçiren ise istibdattır.

Bizler ise gelişen hadiseleri Üstadımızın bize öğrettiği vecihle, Risale-i Nur penceresinden bakıp değerlendiririz. Bu yüzden temelinde hürriyet olan bu protestolar ve hareketliliklere; hem imanın bir hassası olan hürriyet manasında, hem hürriyeti yanlış tefsir edenlerin hürriyet anlayışını tadil etmek sadedinde bakarız.

Bazen şeytanın istibdatı hürriyet lâfzına bürünebilir. Görünüşte, kendinde var olan iradesiyle, hür ve serbest görünen, ama şeytanın istibdadı altında olan insan; aslında şeytanın kulu, kölesi ve esiridir ve iradesine ve hayırlara vesile olacak hürriyetine, şeytan tarafından el konulmuştur.

Bazen hürriyet, nefsin esaretine giydirilmiş bir kılıf da olabilir.

Zaten hürriyeti sefahet ve rezalet serbestîsi olarak yorumlamak; Bediüzzaman’a göre nefs-i emareye esir olmaktır.

Bediüzzaman, ayrıca, hürriyetin Rafızîlerine dikkat çeker ve onu sefahet, rezalet olarak algılayanlara cevap verir:

“Bazı Jön Türklerin amâl ve etvârı pis tefsir ediliyor. Zira bazısı ramazanı yer, rakı içer, namazı terk eder” gibi bir soru sorulunca; o da cevaben “…Hem de o sarhoş namazsızlar (aslında) Jön Türk değiller, belki şeyn Türk’türler. Yani fena ve çirkin Türk’türler. Genç Türklerin Rafızîleridirler. Her şeyin bir râfızîsi var. Hürriyetin râfızîsi de süfehâdır. (Münâzarât)

Hem hürriyeti, Bolşevizm ve İbahe Mezhebi gibi görenler de olabilir. “O biçare şair, hürriyeti Bolşevizm mesleği ve İbahe mezhebi zannetmiş. Hâşâ! Belki insana karşı hürriyet, Allah’a karşı ubudiyeti intaç eder.” demiştir. (Münâzarât)

Hasılı, “…Hürriyetin şe’ni odur ki, ne nefsine ne de gayriye zararı dokunmasın.”.

Öncelikle hürriyet mücadelesi yapanların, hürriyetin, “istediğimi, istediğim gibi yaparım” anlamına gelmediğini anlamakla beraber, aralarına karışan ve hürriyeti su-i tefsir edenlerle de mücadele edip, ‘ben terörist değilim’ mesajını vermeleri gerekir.

Nitekim hürriyet, “başkasına zarar vermemek şartıyla her istediğini yap” demeyecek kadar asil, insanî ve ilâhidir.

Benzer konuda makaleler:

İlk yorum yapan olun

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın...

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*