Beyin geliştikçe, zihnin anlama ve algılama kapasitesi arttıkça çocuğun resimleri de gelişir ve farklılaşır. Her yaş diliminde resmin muhtevası, işlenen konular, kâğıdı kullanma biçimi, şekiller ve renkler de değişir.
4 yaş öncesinde karalamalar ve çizgiler şeklinde olan çocuk resimleri, dört yaştan itibaren insan figürleri çizilmeye başlanır. Önce bir kafa figürü, sonra bu yuvarlaktan çıkan kollar ve bacaklar eklenir. Kafadan bacak dediğimiz insan şemaları zamanla daha ayrıntılı ve detaylı unsurlar ihtiva etmeye başlar.
Anne babalar çocuklarıyla birlikte geçirebilecekleri bir aktivite olarak birlikte resim yapma ve boyama faaliyetinde onlardaki bu değişimleri çok kolay fark edeceklerdir. Onun bu gelişimine şahitlik etmek de oldukça heyecan verici bir deneyim olacaktır. Her yeni öğrendiği şeyde bunu onunla birlikte yaşamak ve o ana şahitlik etmek anne baba olmanın en güzel hediyesini sunacaktır.
Çocuk resmi çocuk hakkında bilgi verdiği gibi, aynı zamanda tedavi edici olarak da kullanılmaktadır. Çocuklar günlük hayat içinde karşılaştıkları sorunları ve ailelerinde yaşanan olumsuzlukları resim yaparak ve oyun oynayarak aşmaya ve onarmaya çalışırlar. Onlar kelime ve cümleleri kullanarak anlatamadıklarını resmin diliyle ifade etmeye çalışırlar.
Ailesi dağılmak üzere olan bir çocuk çizdiği aile resminde anne baba ve kardeşlerini çizdikten sonra, onları bir daire içine alarak, sanki aileyi korumaya ve kollamaya çalışır. Küçük yüreğiyle anlatamadıklarını ve kaygılarını resmiyle anlatmaya çalışır. Boşanma sürecinde kendileri ve anne babalarıyla ilgili endişeler yaşayabilirler. Geleceklerine ve bundan sonraki hayatlarının nasıl olacağına dair korkuları olabilir. Bu süreçte yaptıkları resimlerde bazen var olan bölünmeyi anlatırlar bazen de herkesi mutlu ve bir arada çizerek olmasını istedikleri durumu anlatmaya çalışırlar.
Yine kardeşinin doğumuyla birlikte ailesinin kendisini eskisi kadar çok sevmediğini düşünen bir çocuk, çizdiği aile resminde kardeşini henüz doğmamış ve hâlâ annesinin karnında yaşıyormuş gibi resmedebilir. Ya da doğmuş kardeşini bir arabaya bindirip, uzaklara yollayabilir.
Özgüven sorunları yaşayan, sosyal beceriler konusunda zorlanan, arkadaş edinemeyen çekingen bir çocuk kâğıt üzerine çizdiği figürleri neredeyse görünmeyecek kadar küçük çizebilir. Bu onun hayatın içinde kendini nasıl algıladığının da bir ifadesi olur adeta… Yaşıtlarının yanında bile yalnız ve endişeli olduğunun görüntüsünü resmiyle dile getirir.
Aile içindeki bireylerin farklı hayatları yaşadıkları, birbirleriyle ortak ilişkilerinin çok az olduğu bir ailede yaşayan bir çocuk çizdiği aile resminde, herkesi ayrı ayrı odalara yerleştirir. Anne mutfakta, baba televizyon başında, çocuk bilgisayarıyla odasında çizilerek ailedeki kompartımanlaşma gözler önüne serilir. Çocuk aile içindeki yaşadıklarını ve hissettiklerini resim dilinin kelimeleriyle anlatmaya çalışır.
Bazen aile bireyleri arasında kocaman objeler çizilir. Anne çocuk ya da anne baba arasına yerleştirilen bir ağaç veya ev aradaki iletişimsizliği, ilişki kopukluğunu ifade edebilir. Çocuk bu dengeleri tam olarak anlayamasa bile ailedeki bireylerin davranışlarını, tepkileri hisleriyle ayırt edebilir, anlamlandırabilir ve buna uygun tepkiler verir.
Hiperaktif çocukların resimleri ise adeta kendini yansıtır. Hareketli ve dur durak bilmeyen koşuşturmalarını resimlerine de yansıtır. Yaptığı çizimler ve boyamalarda detaylar kaçırılır. Küçük bölümleri boyamak onun için bir işkence gibidir. O daha çok resmi toplu olarak boyamayı tercih eder yani karalar. Bu durum okul öncesinde daha baskın ve belirgindir.
Çocuk resimlerinden onun duygusal dünyasını okumak dışında motor kas gelişimi hakkında da bilgi sahibi olabiliriz. Özellikle erkek çocuklarda ince motor kas gelişiminin tamamlanması kızlara oranla biraz zaman alabilir. Bu yüzden özel yeteneği olanlar dışında çizimleri biraz daha kalın ve büyük oranlar içerebilir. Ayrıntıları çizmek biraz çalışma gerektirebilir. El kaslarının güçlendirilmesi, hamurla oynama, makasla kesme çalışmaları yapmak el becerilerini kuvvetlendirecektir.
Çocuk resmi; çocuğu anlama, onu tanıma ve bazen de psikolojik problem durumlarında teşhis koyma sürecince kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır. Sadece resme bakılarak ve resim üzerinden karar vermek, sonuca ulaşmaya çalışmak yanıltıcı olabilir. Anne babadan alınan çocuğa dair bilgiler dışında çocukla yapılan görüşme ve terapiler sonucunda hepsi birleştirilerek ortak bir karar alınmalıdır.
Uzman olmayan kişilerin yaptığı yorumlar ve değerlendirmeler sağlıklı sonuçlar vermeyeceği gibi yanlış yönlendirmelere de sebep olabilir. Fakat anne baba çocuklarını takip ederken, onunla birlikte vakit geçirirken, resim yaparken bu resimleri hakkında konuşabilir. Resimlerdeki kişiler hakkında sohbet edebilirler. Bu da onlara çocuklarını tanıma, duyguları hakkında bilgi sahibi olma açısından ipuçları sunacaktır.
Resim adeta çocuğun kalbine ve içindekilere kapı aralamak gibi bir işlev görür. Onun gizemli, özel ve farklı dünyasını keşfetmekte, algılamakta yardımcı olur. Resim çocuğun kendini ifade etme, sesini duyurma aracı olduğu gibi yaralarını onarma işlevi de görür…
Benzer konuda makaleler:
- Ebeveyn ve çocuklar
- Mükemmeliyetçi anne-baba
- Babalar…
- Aile, toplumun temel direği
- İlk çocuk olmak zordur
- Baba çocuklarına nasıl davranmalı?
- İmtihan, evlilik ve çocuk
- Baba olmak değil, Babalık yapmak zor
- Çocuk gelişiminde iki dönem
- Çocuklarımız herşeyi hak ediyor mu?
İlk yorum yapan olun