Kader nedir? Kader sadaka veya başka bir şeyle değişebilir mi? Kaderimiz yazılı ise bizim irademiz ne işe yarar? Hayrın ve şerrin kaderden olduğunu nasıl anlarız?
Bu ve benzeri sualler ehl-i sünnet alimleri tarafından etraflıca tartışılmış ve bu konuda bir çok eser telif edilmiştir. Günümüzde de bir çok ilim erbabı konuyu çeşitli şekilde incelemişler ve çok değerli izahlar yaparak zihinlerdeki suallere cevaplar bulmaya çalışmışlardır.
Biz burada ise kaderle ilgili farklı bir hususa dikkat çekmeye çalışacağız. Meseleyi biraz da günümüz bilgisayar programlama teknolojisi ile teorik fizik konularındaki gelişmeleri dikkate alarak izah etme çabasında olacağız.
Kader programında seçim nasıl yapılıyor?
İnternetin ilk çıktığı yıllarda bazı sitelerde, web arayüzü denilen kısımda, bazı seçenekler olurdu. Mesela renk seçimi. Denirdi ki: Site rengini değiştirmek için tıklayınız. Siz de orada size sunulan renk seçeneklerinden birisini seçer, site rengini kendinize göre farklı bir renk ile değiştirebilirdiniz. Bu günlerde ise durum daha da gelişti. Herhangi bir internet tarayıcısından istediğiniz seçenekleri seçerek o tarayıcıyı kendinize göre özelleştirebiliyorsunuz.
Burada önemli olan sizin seçiminiz. Ancak siz seçiminizi yapar iken program içinde var olan yüzlerce seçenekten birisini seçiyorsunuz. Yani sizin seçeceğiniz seçenek o program ve yazılım içinde mevcut. Mesela kırmızı, yeşil, sarı ve diğer tüm renk seçenekler programın içine yerleştirilmiş olsun. Programcılar bilir ki, geri planda o seçimler için şöyle bir kot bulunur: Eğer kullanıcı yeşil rengi seçmişse, yeşil yap. Eğer kırmızı seçilmişse kırmızı yap, gibi. Buna İngilizce olarak şart ifadeleri denir ve bir çok program yapısında bu (if=) komutu ile ifade edilir. Başka kot ifadeleri de var.
Burada önemli olan şey, program içinde seçim yapmak istediğiniz tüm seçeneklerin mevcut olması ve seçimi yaptıktan sonraki işlerin ve fiillerin bu seçime göre icra edilmesidir. Yani siz site rengi olarak “kırmızı” rengi seçmiş iseniz, site rengi sizin seçtiğiniz şekilde olmaya devam eder.
Kader programında her ihtimal ve seçenek yazılıdır
Kader de bir yazılım ve programdır. Bu programda ise her türlü ihtimal ve seçenek yazılmıştır. Hem de tüm zaman ve mekan şartları ile birlikte. İnsan ise cüzi iradesi ile bu programdan istediği ihtimali seçer.
Bunu bir misalle açıklayalım:
Şimdi biz bu yazıyı hazırlar iken bilgisayar önünde oturuyoruz. Sizler de muhtemelen bu yazıyı okurken aynı şartları yaşıyor olacaksınız. Peki bizler bu durumda iken önümüzde ne gibi seçebileceğimiz seçenekler ve yapabileceğimiz işler var, gelin bu konuda bir akıl yürütmesi yapalım.
Şöyle ki:
Ben şu an bilgisayar başında yazı yazıyorum. Ama biraz sonra bu yazma işlemine ara veririm. Biraz uzanır, dinlenirim. Pencereden bakar etrafı seyrederim. Susamış isem su içer, açıkmış isem bir şeyler yerim. Evden dışarı çıkar, sokakları gezerim. Bir yere uğrar eve geri dönerim…
Peki daha başka neler yapabilirim?
Aklınıza ne gelirse. Daha yüzlerce, belki binlerce ihtimal daha var. İşte bu seçmeniz gereken binlerce ve on binlerce ihtimal ve seçenek sizin kader programınızda yazılı. İhtimal ve seçenek olarak duruyor. Aynı insanların yaptığı bir program gibi if= kodu ile kader programı içine kot olarak yazılmış sanki.
Siz bu binlerce seçenekten birini seçtiğiniz zaman, o andaki seçiminiz sizin için kesin bir fiil olarak kayıtlara geçiyor. Yani, seçim öncesinde seçenekler halinde bulunan bin seçenekten dokuz yüz doksan dokuzu çöküyor, yani ortadan kalkıyor; sadece sizin seçtiğiniz seçenek sizin nihai kaderiniz oluyor. İşte bu seçtiğiniz kesin seçenek Levh-i Mahfuz denilen kayıt merkezine geçerek kesin ve nihai ve değişmez bir kader hükmü olarak yazılmış oluyor.
Kader programı değişebilir mi?
Sadaka ve duanın kaderi değiştirdiği yönünde bazı görüşler var. Halbuki Lev-i Mahfuzdaki kader değişmez. Kaderin değişebileceği yönündeki görüşler Levh-i Mahv ve İspat denilen program içindeki seçeneklerdeki farklı anlayışlardan kaynaklanıyor. Çünkü yukarıda ifade etmeye çalıştığımız gibi, kader programı içindeki tüm seçenekler Levh-i Mahv ve İspat denilen kader yazılımı ve programı içinde bulunuyor.
Bu konuda ilginç bir hikaye var:
Kalp gözü açık büyük bir zat bir gencin nikah merasime katılır ve o gencin o gün, yani gerdek gecesi öleceğini söyler. Sabahleyin o genci camide görenler şaşırır ve o zata sorarlar: “Siz bu kişinin öleceğini söylediniz ama o yaşıyor.”
O zat gence sorar: “Sabah yatağını düzeltmedin mi?”
Genç, “hayır” deyince namaz sonrası o gencin evine giderler ve yastığı kaldırınca dehşetli bir yılan görürler.
O zat gence sorar: “Bu yılan seni sokup öldürecekti, akşam ne yaptın da bu gerçekleşmedi?”
Genç, “Akşam kapımızı bir kişi çaldı. İhtiyaç içinde idi. Ben de ona bir sadaka verdim” der.
O zat da der ki çevresindekilere: ”İşte gördünüz, sadaka belayı def eder.”
Şimdi bu hikayeyi kader programı açısından tahlil edelim.
O zat doğru görmüştür. Yani kader programında “Yılan gerdek gecesi bu genci sokup öldürecek” diye bir ihtimal ve seçenek vardır. Ancak bu seçenek bir çok seçenekten sadece birisidir. Diğer bir seçenek de, “O genç sadaka verecek ve yılan onu sokamayacak” hükmüdür. İşte daha bir çok seçenekten bu seçenek işleme konmuş ve artık o an için gencin nihai kaderi bu seçenek olmuştur.
Meseleye bu açıdan bakıldığında Allah kader programında önümüze binlerce seçenek sunmakta. Bu seçeneklerin sayısı ise zaman ve mekan ile sınırlandırılmıştır. Zaten zaman ve mekan da her kişi için seçim şartlarına göre yeniden yaratılmaktadır. Yani her kesin kendine göre, kaderden yaptığı seçime göre özel bir zaman ve mekanı vardır.
Kuantum aynasında görünen kader
Evet, buraya kadar anlatmaya çalıştığımız bilgisayar programlama tekniğine göre bir kader izahıdır. Yoksa ilahiyatçı hocalarımızın sahasına girerek kelam ilmi konusunda söz söylemek değildir. Zaten kelamcılarımız kader konusunu değişik yönden izah etmişler ve bu konuda çok değerli eserler vermişlerdir. Biz ise meseleyi sadece fenni bir bakışla görmeye ve göstermeye çalışıyoruz.
İşte bu noktada Kuantum Mekaniği ile uğraşan bilim adamlarının, meşhur “Schrödinger’in kedisi” bağlamında ifade ettikleri bir paradoks ve düşünce tekniği var. Bu ilginç düşüncenin kader ile olan ilginç bir bağlantısı, Sicim Teorisyenleri tarafından, yukarıda anlatamaya çalıştığımız tarzda izah ediliyor. Yani yıllarca ilahiyatçılar tarafından dile getirililen hususlar, bu gün bilim ve fen adamları tarafından da aynı şekilde dile getiriliyor. İnşallah bu konuyu da başka bir yazımızda ele alamaya çalışalım.
Euronur TV: İlahi defter kader
4 Geri Dönüşüm