Güneş sistemi

Bir saat tefekkür, bir sene nafile ibadetten daha hayırlıdır” hadis-i şerifi çerçevesinde tefekkürî yazılar yazmaya devam ediyoruz. Cenâb-ı Hak da “Üstlerindeki göğe bakmazlar mı, onu nasıl bina edip süsledik..” (Kaf Sûresi âyet: 6) ferman etmekle, kudret ve azametinin en büyük delillerinden olan gökler âlemine ibret nazarıyla bakmamızı istemektedir.

Kâinatta var olduğu tahmin edilen yüz milyar galaksiden sadece birisi olan Samanyolu Galaksisinin uzunluğu yüz bin ışık yılı, eni ise, elli bin ışık yılı olarak hesaplanmıştır. Spiral bir galaksi olan Samanyolu içinde bir santimetrekarelik yer işgal ettiği resimlerde görülen Güneş Sisteminin çapı otuz ışık yılı olduğu kabul edilmektedir. Galaksimizde dört yüz milyar yıldız olduğu sanılmaktadır.

Sonsuz bir kudretin sahibi olan Yüce Allah (cc), cin ve insanların imtihanına sahne olması için, uçsuz bucaksız kâinat içinde güneş sistemini, sistem içinde de dünyamızı seçmiştir. Bildiğimiz türden hayat yalnızca dünyamızda vardır. Allah (cc), dünya dışındaki bütün âlemleri, melâike ve ruhâniler denilen canlı, akıllı ve şuurlu varlıklarla şenlendirmiş, yıldızları onlara seyyar saraylar yapmıştır. Onlar dahi, insanlar gibi kâinat sarayının seyircileri ve bu kâinat kitabının hayretle temâşa eden mütalâacılarıdır.

Güneşin kütlesi, sistemin toplam kütlesinin yüzde doksan dokuzunu teşkil eder. Geri kalan bütün gezegenler ve uyduları yüzde bire tekâbül eder. Güneş kendi ekseni etrafında saatte 70.000 km hızla döner. Dünya günüyle bir dönüşünü 25 günde tamamlar. Bu dehşetli süper dönüşten meydana gelen hareketten hararet, hararetten kuvvet, kuvvetten de cazibe denilen muazzam bir çekim gücü ortaya çıkar. İşte bu çekim gücü kanunudur ki; Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün ve Plüton olarak sıralanan gezegen yıldızları ve uydularını tutar ve onların fezâya fırlayıp kaçmalarını önler. Gezegen yıldızların da belli matematiksel hesaplara göre baş döndürücü hızlarla yörüngelerinde dönmelerinden meydana gelen merkez kaç kuvvetleri, onların güneş tarafından kendine çekilmesini engeller. Yüce Yaratıcı çok ince hesaplarla mükemmel bir denge ve âhenk kurmuş. Bu mânâyı Bediüzzaman şöyle tasvir eder: “Güneş, nurânî bir ağaçtır; seyyareler onun müteharrik meyveleri. Ağaçların hilâfına olarak güneş silkinir, tâ o meyveler düşmesin. Eğer silkinmezse, düşüp dağılacaklar.” (Sözler, s. 636)

Genel bilgi çerçevesinde bakıldığı zaman, güneşe en yakın gezegen yıldız Merkür’dür. Güneşe uzaklığı 58 milyon kilometredir. Ekseni etrafında bir dönüşü 58 günde, güneş etrafındaki dönüşünü de 88 günde tamamlar. Yörünge üzerindeki dönüş hızı saatte 35 bin kilometredir. Aşırı sıcak olan gezegenin uydusu yoktur.

Çoban yıldızı, Akşam yıldızı, Sabah yıldızı gibi isimlerle anılan Venüs en parlak yıldızdır. Güneşe olan mesafesi 108,4 milyon kilometredir. Yörüngedeki dönüşünü 225 günde tamamlar. Bütün gezegen yıldızlar soldan sağa doğru hareket ettiği halde, Venüs sağdan sola doğru hareket eder. Doğudan batıya döndüğü için de güneş orada hep batıdan doğar.

Dünya, canlıların yaşamasına elverişli tek gezegendir. Güneşe olan uzaklığı 149,5 milyon kilometredir. Tek uydusu Ay’dır.

Mars gezegeni, güneşe 208 milyon kilometre mesafededir. Güneş etrafını 687 günde döner. Yani bir yılı, 1 yıl 322 gündür. İki uydusu vardır. Son yapılan çalışmalarda, sanılanın aksine dünyadaki gibi bir hayat olmadığı anlaşılmıştır. Mars ile Jüpiter arasında on binlerce astroid olduğu biliniyor.

Beşinci sıradaki gezegen Jüpiter’dir. Dünyadan 310 kat daha büyüktür, 12 uydusu vardır. Ekseni üzerindeki dönüşünü 10 saatte tamamlar. Güneş etrafındaki dönüşünü ise bize göre 12 yılda ancak bitirir.

Satürn gezegeni, 1,4 milyar kilometre mesafeye yerleştirilmiştir. Yörünge dönüşünü 29,4 yılda tamamlar. 10 uydusu vardır. Etrafını çevreleyen halkalarıyla ayrı bir güzelliğe sahiptir.

Uranüs gezegeninin güneşe uzaklığı 2,8 milyar kilometredir. 84 yılda dönüşünü tamamlar. Ekseni etrafındaki dönüşünü 11 saatte bitirir. 6 uydusu vardır.

Neptün, 4,5 milyar kilometre uzaklıktadır. Ekseni etrafındaki dönüşünü 17,5 saatte, yörünge dönüşünü de 164 yılda tamamlar. 2 büyük uydusu vardır.

Plüton güneşe en uzak gezegendir. 6 milyar kilometre uzaklıktadır. Uydusu yoktur. Ekseni üzerindeki dönüşü, bize göre 6 gün 9 saatte, yörünge dönüşünü de 248 yılda ancak tamamlar. Dünya dışındaki bütün gezegenlerin sıcaklıkları 400 santigrat dereceden, -200 derecelere kadar değişmektedir. Atmosferleri de canlıların yaşamasına müsait değildir. Her birisi çok ince matematiksel hesaplarla yörüngesine yerleştirilen ve dönüş hızları da ona göre plânlanan bu muazzam sistem, o sistemi kuran ve o nizamı tanzim eden Sani-i Zülcelâl’i akıl gözüne gösteriyor.

Kur’ân gözlüğüyle semâvât âlemini rasat eden ve on iki gezegen yıldızdan bahseden Bediüzzaman der: “O camid cirimleri, o şuursuz büyük kütleleri nihayet derecede intizam ve mizan-ı hikmet içinde muhtelif şekillerde ve muhtelif mesafelerde, muhtelif hareketlerde döndürmek, istihdam etmek ne derece bir kudreti ve bir hikmeti ispat ettiğini kıyas et. Bu büyük ve ağır işe zerre miktar tesâdüf karışsa öyle bir patlayış verecek ki, kâinatı dağıtacak.” (Sözler, s. 1096)

Evet atomlardaki düzenden güneş sistemine, galaksilerden topyekûn kâinata kadar, en küçükten en büyüğe bütün varlıklardaki nizam, mizan, kurulmuş düzen ve sistemler, o Yüce Yaratıcı’dan haber veriyor ve O’nun varlık ve birliğini ispat ediyor. Ne mutlu O’na iman edebilenlere!..