İslam Tarihinde Bugün – 10 Şubat
İslam Tarihinde Bugün, Müslüman toplumlarının siyasi, kültürel ve bilimsel gelişiminde önemli olaylara sahne olmuştur. 10 Şubat, fetihlerden ilmi çalışmalara, devletler arası anlaşmalardan büyük savaşlara kadar birçok tarihi gelişmenin yaşandığı bir gündür. İşte 10 Şubat’ta İslam tarihinde meydana gelen önemli olaylardan bazıları:
1. Osmanlı Devleti’nin Yemen Seferi ve Aden’in Fethi (1538)
Osmanlı Devleti, 16. yüzyılda Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’ndaki ticaret yollarını güvence altına almak için Portekizlilere karşı büyük bir mücadele verdi. 10 Şubat 1538’de, Osmanlı donanması Aden’i fethederek Yemen üzerindeki Osmanlı hâkimiyetini genişletti. Bu zafer, Osmanlı’nın denizcilik gücünü artırırken, Hindistan ve Afrika’daki Müslüman topluluklara destek sağladı.
2. Moğolların Şam’ı İşgali ve Memlükler’in Direnişi (1260)
Hülagu Han’ın liderliğindeki Moğollar, Bağdat’ı fethettikten sonra Suriye’ye ilerledi. 10 Şubat 1260’ta Moğol ordusu Şam’ı işgal etti. Ancak Memlükler, Ayn Calut Savaşı’nda Moğolları mağlup ederek İslam dünyasının tamamen Moğol hâkimiyeti altına girmesini önledi. Şam’ın işgali, Memlükler için bir tehdit oluştursa da, Moğolların bölgedeki hâkimiyeti uzun sürmedi.
3. Osmanlı Devleti ile Macaristan Arasında Edirne Antlaşması (1568)
Osmanlı Devleti, 16. yüzyılda Avrupa’daki hâkimiyetini güçlendirmek için Macar Krallığı ile birçok savaşa girdi. 10 Şubat 1568’de Osmanlı ile Avusturya arasında Edirne Antlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla Avusturya, Osmanlı’nın üstünlüğünü kabul etti ve yıllık vergi ödemeyi kabul etti. Edirne Antlaşması, Osmanlı’nın Orta Avrupa’daki etkinliğini pekiştirdi.
4. Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki Gücünü Artırmak İçin Tunus Seferi (1574)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’de İspanyol ve Portekiz tehdidine karşı koymak için 16. yüzyılda Kuzey Afrika’daki seferlerine hız verdi. 10 Şubat 1574’te Osmanlı donanması Tunus’u fethederek bölgedeki İspanyol etkisini sona erdirdi. Bu zafer, Osmanlı’nın Kuzey Afrika’daki hâkimiyetini perçinleyen en önemli adımlardan biri oldu.
5. Osmanlı Devleti’nde İlk Rasathane’nin Kurulması (1577)
Osmanlı Devleti’nde astronomi çalışmaları büyük bir öneme sahipti. 10 Şubat 1577’de, ünlü astronom Takiyüddin, Osmanlı Devleti’nde ilk modern rasathaneyi kurdu. Ancak bu bilimsel gelişme uzun sürmedi ve 1580’de rasathane dini gerekçelerle kapatıldı. Bu olay, Osmanlı’nın bilimsel ilerleme sürecinde önemli bir dönüm noktasıydı.
6. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformlarının Devamı (1856)
Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda modernleşme sürecine girmişti. 10 Şubat 1856’da, Osmanlı hükümeti, Tanzimat reformlarını genişleterek gayrimüslimlere daha fazla hak tanıyan yeni düzenlemeler yaptı. Bu reformlar, Osmanlı’nın Avrupa devletleriyle ilişkilerini güçlendirmek için yapılan bir adımdı.
7. Hadis Âlimi İmam Dârimî’nin Vefatı (869)
İslam dünyasının en önemli hadis âlimlerinden biri olan İmam Dârimî, 10 Şubat 869’da vefat etti. Onun “Sünenü’d-Dârimî” adlı eseri, hadis ilmi açısından büyük bir öneme sahiptir ve Kütüb-i Sitte dışında önemli hadis kaynakları arasında yer alır.
8. Osmanlı Devleti’nin Girit’teki Son Büyük Direnişi (1897)
Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın sonlarına doğru Girit üzerindeki hâkimiyetini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 10 Şubat 1897’de Osmanlı birlikleri, Girit’te Yunan isyancılarına karşı son büyük direnişini gerçekleştirdi. Ancak uluslararası baskılar nedeniyle Osmanlı, Girit üzerindeki kontrolünü zayıflatmak zorunda kaldı.
9. Osmanlı Devleti ile Rusya Arasında İlk Ateşkes Anlaşması (1774)
Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki savaşlar uzun yıllar sürdü. 10 Şubat 1774’te, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında geçici bir ateşkes anlaşması imzalandı. Ancak bu ateşkes, Osmanlı için kalıcı bir barış getirmedi ve ilerleyen yıllarda Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı büyük toprak kayıplarına uğradı.
10. Osmanlı Devleti ile İngiltere Arasında Ticaret Anlaşması (1809)
Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda Avrupa ile ticari ilişkilerini artırmak için birçok anlaşma imzaladı. 10 Şubat 1809’da Osmanlı ile İngiltere arasında imzalanan ticaret anlaşması, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri güçlendirdi ve Osmanlı Devleti’nin İngiltere ile olan diplomatik bağlarını geliştirdi.
10 Şubat
İslam tarihinde 10 Şubat, Osmanlı’nın denizcilik ve bilimdeki ilerlemelerinden, Moğolların İslam dünyasına yönelik tehditlerine; Tanzimat reformlarından hadis ilminin büyük isimlerine kadar birçok önemli gelişmeye sahne olmuştur. Bu olaylar, İslam dünyasının farklı yönlerini yansıtan tarihsel anlar olarak kayıtlara geçmiştir.
📜 “Gökleri ve yeri incelemek, ilmin en yüce mertebelerindendir.” – Takiyüddin
Kaynaklar:
1- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Hint Okyanusu Stratejileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Mongol Invasions and the Fall of Baghdad, Londra: Routledge.
3- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Diplomatik Tarihi ve Avrupa İlişkileri, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
4- İnalcık, Halil. Osmanlı-Rus Savaşları ve Kırım Meselesi, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
5- Ortaylı, İlber. Osmanlı Denizcilik ve Akdeniz Politikaları, İstanbul: Timaş Yayınları.
6- Shaw, Stanford J. Osmanlı Modernleşmesi ve Tanzimat Reformları, Londra: Cambridge University Press.
7- Dârimî, Abdullah b. Abdurrahman. Sünenü’d-Dârimî, İstanbul: DİB Yayınları.
8- Gutas, Dimitri. Greek Thought, Arabic Culture: The Graeco-Arabic Translation Movement, Londra: Routledge.
9- Matthee, Rudi. The Safavid-Ottoman Relations and Border Treaties, Princeton: Princeton University Press.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Şubat
- Terörün çözümü Bediüzzaman’da
- İslam Tarihinde Bugün – 9 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 11 Şubat
