İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin fedakârlıklarından İslam devletlerinin siyasi ve askeri zaferlerine, büyük âlimlerin ilmî çalışmalarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin önemli reformlarına kadar geniş bir tarihî perspektifi gözler önüne serer. 11 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Ömer Döneminde İran’daki Son Sasani Direnişlerinin Kırılması (643)
Hz. Ömer döneminde İslam orduları, Sasani İmparatorluğu’nu tamamen ortadan kaldırmak için son aşamaya gelmişti. 11 Mart 643’te, İslam orduları Sasani Devleti’nin elinde kalan son büyük merkezleri fethederek İran topraklarında kesin hâkimiyet sağladı. Bu zafer, İslam’ın İran’da yayılmasını hızlandırdı.
2. Endülüs Emevîleri’nin Hristiyan Krallıklara Karşı Zaferi (889)
Endülüs’te Müslümanlar, Hristiyan krallıklarla sürekli mücadele halindeydi. 11 Mart 889’da, Endülüs Emevîleri Kastilya ve León Krallıkları’na karşı büyük bir zafer kazandı. Bu zafer, Müslümanların kuzeydeki varlığını güçlendirdi.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da Bizans’a Karşı Sefer Başlatması (1073)
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, Anadolu’daki Bizans etkisini kırmak ve Türklerin yerleşmesini sağlamak amacıyla bir sefer düzenledi. 11 Mart 1073’te, Selçuklu ordusu Bizans kalelerine saldırarak Anadolu’daki Türk hâkimiyetini genişletti.
4. Memlükler ile Haçlılar Arasında Akkâ Savaşı’nın Devam Etmesi (1291)
Memlükler, Haçlıların Doğu Akdeniz’deki son kalelerine karşı büyük bir savaş yürütüyordu. 11 Mart 1291’de, Akkâ Kalesi kuşatması devam ederken Memlük ordusu Haçlılara karşı büyük bir saldırı düzenledi.
5. Osmanlı Devleti’nin Venedik Üzerine Mora Seferini Başlatması (1499)
Osmanlı-Venedik rekabeti, 15. yüzyılın sonlarında deniz savaşlarıyla yoğunlaştı. 11 Mart 1499’da Osmanlı donanması, Mora’daki Venedik kalelerine saldırarak bölgeyi Osmanlı hâkimiyetine almak için harekete geçti.
6. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Bağdat Seferi’ni Başlatması (1638)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, 17. yüzyılda en yoğun dönemlerinden birini yaşıyordu. 11 Mart 1638’de Osmanlı ordusu, Bağdat Seferi’ni başlatarak Safevîler’in elindeki önemli şehirleri hedef aldı.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Modern Ceza Kanununun Yürürlüğe Girmesi (1858)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları çerçevesinde hukuk sistemini modernize etmek için büyük adımlar attı. 11 Mart 1858’de, Osmanlı Devleti’nde Batı hukuk sistemine uyumlu yeni bir ceza kanunu yürürlüğe girdi.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Sanayi Yasasının Çıkartılması (1867)
Osmanlı sanayi alanında reformlar yaparak modernleşmeye yönelik çalışmalar başlattı. 11 Mart 1867’de, Osmanlı Devleti’nde ilk sanayi yasası yürürlüğe girerek fabrikalaşma süreci hız kazandı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Posta Teşkilatının Kurulması (1871)
Osmanlı Devleti, haberleşme sistemini geliştirmek amacıyla 11 Mart 1871’de ilk modern posta teşkilatını kurdu. Bu gelişme, Osmanlı Devleti’nin iletişim altyapısını güçlendiren önemli bir adımdı.
10. Büyük Hadis ve Fıkıh Âlimi İmam Ebû Şâme el-Makdisî’nin Vefatı (1267)
İslam dünyasının en önemli hadis ve fıkıh âlimlerinden biri olan İmam Ebû Şâme el-Makdisî, 11 Mart 1267’de vefat etti. “Kitâbü’r-Ravdatayn” adlı eseri, İslam tarihine dair önemli bilgiler içeren kaynaklardan biridir.
11 Mart
İslam tarihinde 11 Mart, Hz. Ömer dönemindeki fetihlerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Haçlılarla mücadelelerinden Osmanlı’nın Venedik ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın hukuk, sanayi ve posta alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, insanın en değerli hazinesidir; adalet ise onun kalkanıdır.” – Ebû Şâme el-Makdisî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk ve Sanayi Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Ebû Şâme el-Makdisî, Kitâbü’r-Ravdatayn, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve İletişim Sistemleri, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 12 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 3 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 5 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 1 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 13 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 2 Mart