İslam Tarihinde Bugün – 11 Şubat
İslam Tarihinde Bugün, Asr-ı Saadet’ten Osmanlı’ya, sahabelerin hayatından ilmi çalışmalara kadar geniş bir perspektifte önemli olaylara sahne olmuştur. 11 Şubat, Müslüman toplumlarının siyasi, askeri ve kültürel tarihine yön veren kritik gelişmelerin yaşandığı tarihlerden biridir. İşte 11 Şubat’ta İslam tarihinde meydana gelen önemli olaylardan bazıları:
1. Hz. Ömer’in Farslara Karşı Nihavend Seferini Başlatması (641)
İslam tarihinin en büyük fetihlerinden biri olan Nihavend Savaşı’na giden süreç, Hz. Ömer’in 11 Şubat 641’de verdiği emirle başladı. Nihavend Savaşı, Sasani İmparatorluğu’nun sonunu getiren en önemli savaşlardan biri olmuş, İslam orduları İran topraklarında kesin hâkimiyet sağlamıştır. Bu savaş, İslam’ın doğuya doğru genişlemesinin önünü açmıştır.
2. Halife Me’mun’un Beytülhikme’yi Resmen Açması (830)
Abbasi Halifesi Me’mun, ilim ve bilime büyük önem veren yöneticilerden biriydi. 11 Şubat 830’da, Bağdat’ta Beytülhikme’yi (Bilgelik Evi) resmen açarak İslam dünyasında büyük bir akademik merkez kurdu. Bu merkezde Antik Yunan, Fars ve Hint bilimleri Arapçaya çevrildi ve astronomi, matematik, tıp gibi alanlarda büyük ilerlemeler kaydedildi.
3. Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs’ü Haçlılara Karşı Savunma Hazırlıklarını Başlatması (1187)
Haçlı Seferleri sırasında Kudüs, Müslümanlar için büyük bir öneme sahipti. 11 Şubat 1187’de Selahaddin Eyyubi, Haçlılara karşı Kudüs’ü geri almak için hazırlıklara başladı. Bu süreç, 2 Ekim 1187’de Kudüs’ün fethiyle sonuçlanarak Haçlıların bölgedeki hâkimiyetine son verdi.
4. Osmanlı Devleti’nin Bosna’ya Yönelik İlk Seferi (1386)
Osmanlı Devleti, Balkan fetihleri kapsamında 11 Şubat 1386’da Bosna üzerine ilk büyük seferini başlattı. Bu sefer, Osmanlı’nın Bosna’daki ilerleyişinin temelini atmış ve bölgedeki İslamlaşma sürecini hızlandırmıştır. Bosna halkı, ilerleyen yıllarda Osmanlı hâkimiyetini büyük ölçüde benimsemiş ve bölge İslam kültürü ile bütünleşmiştir.
5. Osmanlı Devleti ile Venedik Arasında Barış Antlaşması (1454)
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesinden sonra Osmanlı’nın batıdaki hâkimiyetini sağlamlaştırmak için Venediklilerle ilişkileri güçlendirmesi gerekiyordu. 11 Şubat 1454’te Osmanlı ile Venedik arasında bir barış antlaşması imzalandı ve Venediklilere Osmanlı sularında ticaret yapma hakkı tanındı.
6. Osmanlı Devleti’nde Halep’te Büyük Deprem (1822)
Osmanlı topraklarında meydana gelen büyük doğal afetlerden biri de Halep Depremi’ydi. 11 Şubat 1822’de meydana gelen bu büyük depremde binlerce insan hayatını kaybetti ve şehirde büyük yıkım yaşandı. Osmanlı Devleti, Halep’in yeniden inşası için geniş çaplı yardım çalışmaları başlattı.
7. Hadis Âlimi İmam İbn Hacer el-Askalânî’nin Vefatı (1449)
İslam dünyasının en büyük hadis âlimlerinden biri olan İbn Hacer el-Askalânî, 11 Şubat 1449’da vefat etti. “Fethü’l-Bârî” adlı eseri, Sahîh-i Buhârî’nin en önemli şerhlerinden biri olarak kabul edilir. Onun hadis ilmine katkıları, İslam âlimleri tarafından büyük bir saygıyla anılmaktadır.
8. Osmanlı Devleti ile İran Arasında Osmanlı-Safevi Barış Görüşmelerinin Başlaması (1639)
Osmanlı Devleti ile Safevîler arasındaki sınır mücadeleleri uzun yıllar devam etti. 11 Şubat 1639’da, Osmanlı ve Safevî elçileri barış görüşmelerine başladı. Bu süreç, aynı yılın ilerleyen aylarında Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın imzalanmasına ve iki devlet arasındaki sınırların kesinleşmesine yol açtı.
9. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında Eğitim Düzenlemelerinin Başlaması (1847)
Osmanlı Devleti’nde modernleşme hareketlerinin önemli bir parçası olan Tanzimat reformları kapsamında, 11 Şubat 1847’de eğitim alanında yeni düzenlemeler yürürlüğe girdi. İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi ve medrese eğitiminin reforme edilmesi gibi önemli kararlar alındı. Bu gelişme, Osmanlı eğitim sisteminin modernleşmesinde önemli bir dönüm noktası oldu.
10. Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık Makamında İlk Resmi Değişiklikler (1601)
Osmanlı Devleti’nde dinî ve hukuki otoritenin başında bulunan Şeyhülislamlık makamı, 11 Şubat 1601’de ilk kez resmî düzenlemelerle şekillendirildi. Şeyhülislam’ın yetkileri artırılarak Osmanlı hukuk sisteminde daha etkin bir hale getirildi.
11 Şubat
İslam tarihinde 11 Şubat, sahabelerin büyük savaşlarından, Osmanlı’nın fetihlerine; ilmi gelişmelerden önemli siyasi anlaşmalara kadar birçok kritik olaya ev sahipliği yapmıştır. Hz. Ömer’in Nihavend Seferi’ni başlatması, Beytülhikme’nin resmen açılması, Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs için harekete geçmesi ve Osmanlı-Safevi barış görüşmelerinin başlaması gibi olaylar, bu tarihin Müslüman dünyasında ne denli önemli olduğunu göstermektedir.
📜 “Adalet ve ilim, bir devletin en güçlü silahıdır.” – Hz. Ömer (ra)
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Great Arab Conquests, Londra: Weidenfeld & Nicolson.
3- Gutas, Dimitri. Greek Thought, Arabic Culture: The Graeco-Arabic Translation Movement, Londra: Routledge.
4- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, Cilt 2: Balkanlar ve Akdeniz Fetihleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
5- İnalcık, Halil. Osmanlı ve Venedik İlişkileri, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
6- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı’da Depremler ve Afet Yönetimi, İstanbul: İletişim Yayınları.
7- İbn Hacer el-Askalânî, Fethü’l-Bârî Şerhu Sahîh-il Buhârî, Çeviri: Mustafa Uzunpostalcı, İstanbul: DİB Yayınları.
8- Matthee, Rudi. The Safavid-Ottoman Relations and Border Treaties, Princeton: Princeton University Press.
9- Shaw, Stanford J. Osmanlı Eğitim Reformları ve Modernleşme Süreci, Londra: Cambridge University Press.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Şeyhülislamlık ve Hukuk Sistemi, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- Terörün çözümü Bediüzzaman’da
- İslam Tarihinde Bugün – 10 Şubat
- Müflis Proje: KEMALİZM
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 15 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 12 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 30 Ocak
