İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin mücadelelerinden İslam devletlerinin siyasi ve askeri başarılarına, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin reform süreçlerine kadar geniş bir tarihî süreci kapsar. 13 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Osman Döneminde Ceyhun Nehri’ne Kadar Fetihlerin Devam Etmesi (652)
Hz. Osman döneminde İslam orduları, Sasani Devleti’nin kontrolündeki İran topraklarını fethetmeye devam ediyordu. 13 Mart 652’de, İslam orduları Ceyhun Nehri’ne kadar ilerleyerek Horasan ve Merv bölgesine hâkim oldu. Bu fetih, İslam’ın Orta Asya’ya yayılmasında önemli bir aşama oldu.
2. Endülüs Emevîleri’nin Kastilya Krallığı ile Yaptığı Çatışma (897)
Endülüs Emevîleri, kuzeydeki Hristiyan krallıklarla sürekli mücadele içindeydi. 13 Mart 897’de, Endülüs ordusu Kastilya Krallığı ile büyük bir savaş yaptı ve bu savaş Müslümanların üstünlüğü ile sonuçlandı. Bu zafer, Müslümanların İber Yarımadası’ndaki hâkimiyetini bir süre daha güçlendirdi.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Doğu Anadolu Seferi (1078)
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, Anadolu’daki Bizans varlığını azaltmak ve Türk yerleşimini hızlandırmak amacıyla yeni seferler düzenledi. 13 Mart 1078’de, Selçuklu ordusu Bizans kalelerine saldırarak doğu sınırındaki Bizans etkisini büyük ölçüde azalttı.
4. Memlükler ile Moğollar Arasında Halep Savaşı’nın Sonuçlanması (1303)
Memlükler, İlhanlı Moğollarına karşı büyük bir direniş gösterdi. 13 Mart 1303’te, Memlük ordusu Halep’te Moğollara karşı kesin bir zafer kazandı. Bu zafer, Moğolların Suriye ve Filistin üzerindeki hâkimiyet kurma planlarını bozdu.
5. Osmanlı Devleti’nin Rodos Kuşatması İçin İlk Stratejik Hamlesi (1522)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki en önemli Haçlı kalelerinden biri olan Rodos’u fethetmek için harekete geçti. 13 Mart 1522’de Osmanlı ordusu, Rodos kuşatması için ilk stratejik adımları attı. Sefer sonucunda Rodos Osmanlı hâkimiyetine girdi.
6. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Bağdat Seferine Çıkması (1635)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, 17. yüzyılda da devam ediyordu. 13 Mart 1635’te Osmanlı ordusu, Safevîler üzerine büyük bir sefer başlatarak Tebriz ve Bağdat’ı hedef aldı. Bu sefer, Osmanlı’nın doğudaki üstünlüğünü perçinledi.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Hukuk Reformlarının Yapılması (1856)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları çerçevesinde hukuk alanında köklü değişiklikler yapmaya başladı. 13 Mart 1856’da, Osmanlı Devleti’nde Batı tarzı hukuk sisteminin ilk uygulamaları yürürlüğe girdi.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Demiryolu Hattının Açılması (1866)
Osmanlı Devleti, ulaşımı geliştirmek ve ticareti artırmak amacıyla 13 Mart 1866’da ilk modern demiryolu hattını açtı. Bu hat, Osmanlı ekonomisine ve lojistik sistemine büyük katkılar sağladı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Tarım Reformunun Yürürlüğe Girmesi (1890)
Osmanlı Devleti, tarımsal üretimi artırmak için 13 Mart 1890’da tarım reformu yürürlüğe sokarak çiftçilerin modern teknikler kullanmasını teşvik etti.
10. Büyük Hadis ve Tefsir Âlimi İmam Ebû Bekir el-Beyhakî’nin Vefatı (1066)
İslam dünyasının önemli hadis ve tefsir âlimlerinden biri olan İmam Ebû Bekir el-Beyhakî, 13 Mart 1066’da vefat etti. “Şuabü’l-İman” ve “Es-Sünenü’l-Kübrâ” adlı eserleri, hadis ilmi açısından büyük bir öneme sahiptir.
13 Mart
İslam tarihinde 13 Mart, Hz. Osman dönemindeki fetihlerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Moğollarla mücadelelerinden Osmanlı’nın Venedik ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın hukuk, ulaşım ve tarım alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, insana değer katar; adalet, toplumu ayakta tutar.” – Ebû Bekir el-Beyhakî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk, Tarım ve Ulaşım Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Beyhakî, Ebû Bekir. Şuabü’l-İman ve Es-Sünenü’l-Kübrâ, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve Ekonomi Tarihi, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- Said Nursi´nin 31 Mart olayındaki tavrı
- Mehmet Kutlular: Bir nur talebesinin siyasetteki istikameti
- İslam Tarihinde Bugün – 12 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 3 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 11 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 2 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 1 Mart
