İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin fedakârlıklarından İslam devletlerinin siyasi ve askeri zaferlerine, büyük âlimlerin ilmî çalışmalarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin önemli reformlarına kadar geniş bir tarihî perspektifi gözler önüne serer. 14 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Osman Döneminde İslam Ordularının Ceyhun Nehri’ni Aşarak Türklerle İlk Temasları (653)
Hz. Osman döneminde İslam orduları, fetih hareketlerini doğuya doğru genişletiyordu. 14 Mart 653’te, İslam orduları Ceyhun Nehri’ni aşarak ilk kez Orta Asya’daki Türk boylarıyla temas kurdu. Bu gelişme, ilerleyen yıllarda Türklerin İslam’la tanışmasına ve İslam dünyasına katılmasına zemin hazırladı.
2. Endülüs Emevîleri’nin Kastilya Krallığına Karşı Başlattığı Sefer (883)
Endülüs’te Müslümanlar, Hristiyan krallıklarla mücadele içinde bulunuyordu. 14 Mart 883’te, Endülüs Emevîleri Kastilya Krallığı’na karşı büyük bir sefer başlattı ve önemli kaleleri ele geçirdi. Bu sefer, Müslümanların İber Yarımadası’ndaki hâkimiyetini pekiştirdi.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Seferi (1076)
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, Anadolu’daki Bizans varlığını ortadan kaldırmak ve Türk yerleşimini hızlandırmak amacıyla bir sefer başlattı. 14 Mart 1076’da, Selçuklu ordusu Bizans kalelerine saldırarak Anadolu’daki Türk hâkimiyetini genişletti.
4. Memlükler ile Moğollar Arasında Halep Muharebesi’nin Sonuçlanması (1303)
Memlükler, İlhanlı Moğollarına karşı büyük bir direniş sergiliyordu. 14 Mart 1303’te, Memlük ordusu Halep’te Moğollara karşı kesin bir zafer kazandı. Bu zafer, Moğolların Suriye ve Filistin üzerindeki hâkimiyet kurma planlarını bozdu.
5. Osmanlı Devleti’nin Rodos Kuşatması İçin Hazırlıklara Başlaması (1522)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki en önemli Haçlı kalelerinden biri olan Rodos’u fethetmek için harekete geçti. 14 Mart 1522’de Osmanlı ordusu, Rodos kuşatması için büyük hazırlıklara başladı. Sefer sonucunda Rodos Osmanlı hâkimiyetine geçti.
6. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Bağdat Seferine Çıkması (1638)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, 17. yüzyılda yoğun bir şekilde devam ediyordu. 14 Mart 1638’de Osmanlı ordusu, Safevîlere karşı Bağdat Seferi’ni başlatarak doğudaki hâkimiyetini güçlendirmeyi amaçladı.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Modern Tıp Okulunun Açılması (1827) – Tıp Bayramı
Osmanlı Devleti, sağlık alanında modernleşme hareketlerine hız veriyordu. 14 Mart 1827’de, Osmanlı Devleti’nde ilk modern tıp okulu açıldı. Bu gün, Türkiye’de “Tıp Bayramı” olarak kutlanmaya başlanmıştır.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Denizcilik Kanununun Yürürlüğe Girmesi (1863)
Osmanlı Devleti, deniz ticareti ve donanma yönetimini geliştirmek için 14 Mart 1863’te ilk modern denizcilik kanununu yürürlüğe koydu. Bu reform, Osmanlı donanmasının modernleşmesine katkı sağladı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Belediye Hizmetlerinin Başlaması (1871)
Osmanlı Devleti, şehir yönetimini modernleştirmek için 14 Mart 1871’de ilk belediye hizmetlerini düzenleyen yasayı çıkardı. Bu reform, şehirlerin altyapısının düzenlenmesini sağladı.
10. Büyük Hadis ve Tefsir Âlimi İmam Ebû Ca’fer et-Tahâvî’nin Vefatı (933)
İslam dünyasının önemli hadis ve tefsir âlimlerinden biri olan İmam Ebû Ca’fer et-Tahâvî, 14 Mart 933’te vefat etti. “Mushafü’t-Tahâvî” ve “Şerhu Me’âni’l-Âsâr” adlı eserleri, İslam dünyasında önemli bir yere sahiptir.
14 Mart
İslam tarihinde 14 Mart, Hz. Osman dönemindeki fetihlerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Moğollarla mücadelelerinden Osmanlı’nın Venedik ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın sağlık, denizcilik ve belediye reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, insanı yükselten bir ışıktır; adalet, toplumu ayakta tutan temel direktir.” – Ebû Ca’fer et-Tahâvî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk, Denizcilik ve Sağlık Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Tahâvî, Ebû Ca’fer. Şerhu Me’âni’l-Âsâr ve Mushafü’t-Tahâvî, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve Şehir Reformları, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 12 Mart
- Said Nursi´nin 31 Mart olayındaki tavrı
- İslam Tarihinde Bugün – 9 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 28 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 1 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 5 Mart
