İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin mücadelelerinden İslam devletlerinin siyasi ve askeri zaferlerine, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin reform süreçlerine kadar geniş bir tarihî süreci kapsar. 15 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Osman Döneminde Horasan Fetihlerinin Devam Etmesi (652)
Hz. Osman döneminde İslam orduları, İran’daki Sasani hâkimiyetine son verdikten sonra doğuya yöneldi. 15 Mart 652’de, İslam orduları Horasan’ın iç kesimlerine girerek bölgedeki Sasani kalıntılarını temizledi ve bölgeyi tamamen İslam topraklarına kattı. Bu fetih, İslam’ın Orta Asya’ya yayılmasına zemin hazırladı.
2. Endülüs Emevîleri’nin Kastilya Krallığı ile Yaptığı Barış Anlaşması (884)
Endülüs’te Müslümanlar ve Hristiyan krallıklar arasında sürekli savaşlar yaşanıyordu. 15 Mart 884’te, Endülüs Emevîleri ile Kastilya Krallığı arasında kısa süreli bir barış anlaşması imzalandı. Bu anlaşma, Müslümanların kuzeydeki sınırlarını güvence altına almak amacıyla yapılmıştı.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Kars Seferi (1064)
Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan, Anadolu’nun kapılarını Türklere açan fetihler düzenliyordu. 15 Mart 1064’te, Selçuklu ordusu Bizans’a ait Kars ve çevresindeki kaleleri fethederek Anadolu’daki Türk varlığını pekiştirdi.
4. Memlükler ile Moğollar Arasında Şam Muharebesinin Devam Etmesi (1303)
Memlükler, İlhanlı Moğolları ile Orta Doğu’daki hâkimiyet mücadelesine devam ediyordu. 15 Mart 1303’te, Memlük ordusu Şam bölgesinde Moğollara karşı büyük bir zafer kazandı. Bu zafer, Moğolların Suriye üzerindeki kontrol iddiasını sona erdirdi.
5. Osmanlı Devleti’nin Rodos Seferi İçin İlk Hazırlıklara Başlaması (1522)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki stratejik noktaları ele geçirmek için büyük planlar yapıyordu. 15 Mart 1522’de Osmanlı donanması, Rodos kuşatması için hazırlıklarına başladı. Sefer sonucunda Rodos Osmanlı topraklarına katıldı.
6. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Tebriz Seferine Çıkması (1534)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, 16. yüzyılda yoğun şekilde devam ediyordu. 15 Mart 1534’te Osmanlı ordusu, Tebriz ve Bağdat’ı ele geçirmek amacıyla büyük bir sefere çıktı.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Eğitim Kanununun Yürürlüğe Girmesi (1869)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları çerçevesinde eğitim sistemini modernize etmeyi hedefliyordu. 15 Mart 1869’da, Osmanlı Devleti’nde ilk eğitim kanunu yürürlüğe girdi ve modern okullaşma süreci hızlandı.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Nüfus Sayımının Yapılması (1881)
Osmanlı Devleti, yönetim sistemini güçlendirmek için modern istatistik yöntemlerine başvuruyordu. 15 Mart 1881’de, Osmanlı Devleti’nde ilk modern nüfus sayımı yapılarak demografik veriler toplandı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Elektrik Şirketinin Kurulması (1908)
Osmanlı Devleti, sanayileşme sürecini hızlandırmak için modern enerji yatırımlarına başladı. 15 Mart 1908’de, Osmanlı Devleti’nde ilk modern elektrik şirketi kurularak İstanbul’un elektrikle aydınlatılması planlandı.
10. Büyük Hadis ve Fıkıh Âlimi İmam el-Mâverdî’nin Vefatı (1058)
İslam dünyasının önemli hadis ve fıkıh âlimlerinden biri olan İmam el-Mâverdî, 15 Mart 1058’de vefat etti. “El-Ahkâmü’s-Sultâniyye” adlı eseri, İslam siyaset teorisi açısından büyük bir öneme sahiptir.
15 Mart
İslam tarihinde 15 Mart, Hz. Osman dönemindeki fetihlerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Moğollarla savaşlarından Osmanlı’nın Rodos ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın eğitim, nüfus sayımı ve elektrik alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, adaletle birleştiğinde devletler güçlenir; adaletsiz ilim, zulme dönüşür.” – İmam el-Mâverdî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Eğitim ve Sanayileşme Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Mâverdî, El-Ahkâmü’s-Sultâniyye, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve Elektrik Sistemi, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 2 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 13 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 14 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 17 Mart
