İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin mücadelelerinden İslam devletlerinin siyasi ve askeri zaferlerine, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin reform süreçlerine kadar geniş bir tarihî süreci kapsar. 17 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Uhud Gazvesi İçin İstişare Toplantısı Düzenlemesi (625)
Uhud Gazvesi, İslam tarihinin dönüm noktalarından biridir. 17 Mart 625’te (Hicri 3), Hz. Muhammed (s.a.v.), Müslümanları toplayarak Uhud Savaşı için stratejik bir istişare toplantısı yaptı. Bu toplantıda, Medine’de mi kalınacağı yoksa düşman ordusunun karşısına mı çıkılacağı tartışıldı. Sonunda, sahabenin ısrarı üzerine Medine dışına çıkılarak Uhud’da savaş yapıldı.
2. Halife Hz. Ömer Döneminde İran’daki Son Sasani Direnişlerinin Kırılması (642)
Hz. Ömer döneminde İslam orduları, Sasani Devleti’ne son darbeyi vuruyordu. 17 Mart 642’de, İslam orduları Sasani İmparatorluğu’nun son kalıntılarını ortadan kaldırarak İran topraklarının tamamen İslam hâkimiyetine girmesini sağladı.
3. Endülüs Emevîleri’nin Hristiyan Krallıklara Karşı Sefer Düzenlemesi (884)
Endülüs’te Müslümanlar, Hristiyan krallıklarla sürekli mücadele içindeydi. 17 Mart 884’te, Endülüs Emevîleri, León ve Kastilya Krallıkları’na karşı büyük bir sefer başlatarak önemli başarılar elde etti.
4. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Erzurum Seferi (1071)
Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan, Anadolu’da Bizans’ın varlığını azaltmak ve Türk hâkimiyetini güçlendirmek amacıyla seferler düzenliyordu. 17 Mart 1071’de, Selçuklu ordusu Erzurum ve çevresindeki Bizans kalelerine saldırarak bölgedeki Türk hâkimiyetini genişletti.
5. Memlükler ile Moğollar Arasında Suriye’de Son Büyük Çatışmaların Yaşanması (1303)
Memlükler, İlhanlı Moğollarına karşı Orta Doğu’da mücadele veriyordu. 17 Mart 1303’te, Memlük ordusu Moğollara karşı son büyük saldırıyı düzenleyerek Suriye üzerindeki Moğol tehdidini tamamen ortadan kaldırdı.
6. Osmanlı Devleti’nin Rodos Kuşatması İçin Stratejik Hamle Yapması (1522)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki stratejik noktalardan biri olan Rodos’u fethetmek için harekete geçti. 17 Mart 1522’de Osmanlı donanması, Rodos kuşatması için ilk önemli lojistik adımları attı. Sefer sonucunda Rodos Osmanlı hâkimiyetine geçti.
7. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Bağdat Seferini Başlatması (1635)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, 17. yüzyılda yoğun bir şekilde devam ediyordu. 17 Mart 1635’te Osmanlı ordusu, Safevîlere karşı Bağdat Seferi’ni başlattı ve kısa süre sonra büyük zaferler kazandı.
8. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Belediyecilik Yasasının Yürürlüğe Girmesi (1856)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları kapsamında yerel yönetimleri modernize etmek için çalışıyordu. 17 Mart 1856’da, Osmanlı Devleti’nde ilk belediyecilik yasası çıkarıldı ve şehirlerin modern bir yapıya kavuşturulması için çalışmalar başladı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Ziraat Okulunun Açılması (1872)
Osmanlı Devleti, tarımsal üretimi artırmak amacıyla 17 Mart 1872’de ilk modern ziraat okulunu açarak çiftçilere eğitim vermeye başladı.
10. Büyük Hadis ve Fıkıh Âlimi İmam Nevevî’nin Vefatı (1277)
İslam dünyasının en önemli hadis ve fıkıh âlimlerinden biri olan İmam Nevevî, 17 Mart 1277’de vefat etti. “Riyâzü’s-Sâlihîn” ve “El-Minhâc” adlı eserleri, İslam dünyasında hâlâ büyük bir ilgiyle okunmaktadır.
17 Mart
İslam tarihinde 17 Mart, Hz. Peygamber’in Uhud Savaşı öncesi yaptığı istişarelerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Moğollarla savaşlarından Osmanlı’nın Safevîlere ve Rodos’a karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın belediyecilik ve tarım alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, amel ile birleştiğinde insanı yükseltir; amel olmadan ise kuru bir bilgi olarak kalır.” – İmam Nevevî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk ve Belediyecilik Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Nevevî, Riyâzü’s-Sâlihîn ve El-Minhâc, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Tarım ve Modernleşme Süreci, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 2 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 16 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 13 Mart
