İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin mücadelelerinden İslam devletlerinin siyasi ve askeri başarılarına, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin kritik hamlelerine kadar geniş bir tarihî perspektife sahiptir. 17 Şubat’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Ömer Döneminde İslam Ordularının İran’ın Merkezi Cundişapur’u Ele Geçirmesi (641)
Hz. Ömer döneminde Sasani İmparatorluğu’na karşı fetihler devam ediyordu. 17 Şubat 641’de, İslam orduları İran’ın en önemli bilim ve ticaret merkezlerinden biri olan Cundişapur’u fethetti. Burada bulunan tıp ve astronomi merkezleri, İslam dünyasının bilimsel gelişimine büyük katkı sağlamıştır.
2. Endülüs Emevîleri’nin Hristiyan Krallıklara Karşı Başlattığı Büyük Sefer (889)
Endülüs’te Müslümanlar, Hristiyan krallıklarla sürekli mücadele içindeydi. 17 Şubat 889’da, Endülüs Emevîleri, Kastilya ve Leon Krallıklarına karşı büyük bir sefer başlatarak bazı stratejik kaleleri ele geçirdi. Ancak ilerleyen yıllarda Müslümanların bölgedeki hâkimiyeti zayıflamaya başladı.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Erzurum Seferini Başlatması (1074)
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, Anadolu’daki Bizans kalelerine yönelik yeni bir sefer düzenledi. 17 Şubat 1074’te, Selçuklu ordusu Erzurum ve çevresindeki Bizans kalelerine saldırıya geçerek Bizans’ın bölgedeki etkisini zayıflattı. Bu sefer, Anadolu’nun İslam topraklarına katılma sürecinde önemli bir adım oldu.
4. Memlükler ile Haçlılar Arasında Akkâ Muharebesi’nin Başlaması (1291)
Memlükler, Haçlıların Doğu Akdeniz’deki son kalelerini ele geçirmek için büyük bir mücadele verdi. 17 Şubat 1291’de, Memlük ordusu Akkâ Kalesi’ni kuşattı ve şehri ele geçirmek için yoğun bir saldırı başlattı. Akkâ’nın fethi, Haçlıların bölgedeki son kalelerini kaybetmesine sebep oldu.
5. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Çıkardığı Nahçıvan Seferi (1555)
Osmanlı-Safevî mücadelesi, Doğu Anadolu ve Kafkasya bölgesinde yoğun şekilde devam etti. 17 Şubat 1555’te Osmanlı ordusu Nahçıvan Seferi’ni başlattı. Bu sefer sonucunda Osmanlı, Doğu Anadolu’da Safevîlere karşı büyük bir üstünlük sağladı.
6. Osmanlı Devleti’nin Lehistan (Polonya) Seferi İçin Hazırlıklara Başlaması (1621)
Osmanlı Devleti, Lehistan ile sınır bölgelerinde yaşanan çatışmalar nedeniyle 17 Şubat 1621’de Lehistan Seferi için büyük hazırlıklara başladı. Bu hazırlıkların sonunda Osmanlı, Hotin Seferi’ni düzenleyerek Lehistan’a karşı önemli bir üstünlük sağladı.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi Hukuk Reformlarının İlanı (1856)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları kapsamında modern hukuk sistemine geçiş için önemli bir adım attı. 17 Şubat 1856’da, Osmanlı’da Batılı tarzda ilk hukuk reformları ilan edildi. Bu reformlar, Osmanlı hukuk sisteminin modernleşmesine büyük katkı sağladı.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Demiryolu Projesinin Tamamlanması (1869)
Osmanlı Devleti, ulaşım altyapısını güçlendirmek amacıyla 17 Şubat 1869’da ilk büyük demiryolu projesini tamamladı. İstanbul’dan başlayarak Anadolu’ya uzanan hat, Osmanlı Devleti’nin modernleşme çabalarının bir parçasıydı.
9. Osmanlı Devleti’nin İlk Modern Tıp Fakültesinin Açılması (1903)
Osmanlı Devleti, sağlık alanında reformlar yapmak amacıyla 17 Şubat 1903’te ilk modern tıp fakültesini kurarak Batı tarzı tıp eğitimi başlattı. Bu fakülte, Osmanlı’nın tıp alanındaki bilimsel çalışmalarını geliştirmesine katkı sağladı.
10. Hadis ve Tefsir Âlimi İbn Atâullah el-İskenderî’nin Vefatı (1309)
İslam dünyasının en önemli hadis ve tasavvuf âlimlerinden biri olan İbn Atâullah el-İskenderî, 17 Şubat 1309’da vefat etti. “Hikem-i Atâiyye” adlı eseri, İslam tasavvufunun en önemli klasiklerinden biri olarak kabul edilir.
17 Şubat
İslam tarihinde 17 Şubat, Hz. Ömer dönemindeki fetihlerden, Memlüklerin Haçlılarla mücadelesine; Osmanlı’nın Safevîler ve Lehistan ile savaşlarından, Tanzimat dönemindeki hukuk reformlarına kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Bu olaylar, İslam dünyasının tarihsel süreç içinde geçirdiği siyasi, askeri ve kültürel değişimleri yansıtmaktadır.
📜 “İlimsiz ibadet, ruhsuz beden gibidir.” – İbn Atâullah el-İskenderî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk Reformları ve Modernleşme Süreci, Londra: Cambridge University Press.
9- İbn Atâullah el-İskenderî, Hikem-i Atâiyye, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Teknolojik Gelişmeler ve Modernleşme, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İskender-i Rumî (M.Ö. 356-323)
- İslam Tarihinde Bugün – 26 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 23 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 20 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 19 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 24 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 18 Şubat
