İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin mücadelelerinden İslam devletlerinin siyasi ve askeri başarılarına, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin reform süreçlerine kadar geniş bir tarihî süreci kapsar. 21 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Ömer Döneminde Nihavend Zaferi Sonrası İran’daki Son Sasani Direnişlerinin Kırılması (643)
Hz. Ömer döneminde İslam orduları, Sasani Devleti’ni tamamen yıkma sürecine girmişti. 21 Mart 643’te, Nihavend Zaferi’nden sonra İslam orduları İran’ın iç kesimlerine ilerleyerek önemli Sasani kalelerini fethetti. Bu fetih, İran’ın tamamının İslam hâkimiyetine girmesini sağladı.
2. Endülüs Emevîleri’nin Kastilya Krallığı ile Yaptığı Çatışma (889)
Endülüs’te Müslümanlar ve Hristiyan krallıklar arasında sürekli çatışmalar yaşanıyordu. 21 Mart 889’da, Endülüs Emevîleri, Kastilya Krallığı ile büyük bir savaşa girdi ve Müslümanlar üstünlük sağladı. Bu zafer, Müslümanların İber Yarımadası’ndaki hâkimiyetini pekiştirdi.
3. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Sefer Düzenlemesi (1073)
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, Anadolu’daki Bizans kalelerini ele geçirmek için büyük bir sefer düzenledi. 21 Mart 1073’te, Selçuklu ordusu Bizans kalelerine yönelik geniş çaplı bir saldırı başlattı ve Anadolu’da Türk hâkimiyetini güçlendirdi.
4. Memlükler ile Haçlılar Arasında Akkâ Kuşatmasının Başlaması (1291)
Memlükler, Haçlıların Doğu Akdeniz’deki son kalelerini ele geçirmek için büyük bir mücadele yürütüyordu. 21 Mart 1291’de, Memlük ordusu Akkâ Kalesi’ni kuşatma operasyonuna başladı. Akkâ’nın düşmesi, Haçlıların Levant’taki son büyük direnişinin sona ermesini sağladı.
5. Osmanlı Devleti’nin Venedik’e Karşı Deniz Seferi Başlatması (1499)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki Venedik üstünlüğünü kırmak için büyük bir deniz harekâtına girişti. 21 Mart 1499’da Osmanlı donanması, Venedik’in kontrolündeki adalara yönelik saldırılar düzenleyerek Osmanlı hâkimiyetini artırdı.
6. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Tebriz Seferini Başlatması (1535)
Osmanlı-Safevî mücadelesi 16. yüzyılda zirveye ulaşmıştı. 21 Mart 1535’te Osmanlı ordusu, Tebriz Seferi’ni başlatarak Safevîler üzerindeki baskısını artırdı. Bu sefer, Osmanlı’nın doğudaki hâkimiyetini güçlendirdi.
7. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Vergi Reformlarının Yapılması (1856)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları kapsamında mali yapısını modernize etmek için önemli adımlar attı. 21 Mart 1856’da, Osmanlı Devleti ilk modern vergi reformlarını yürürlüğe koyarak devlet gelirlerini düzenlemeye başladı.
8. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Ulaşım Yasasının Yürürlüğe Girmesi (1869)
Osmanlı Devleti, ulaşımı düzenlemek amacıyla 21 Mart 1869’da ilk modern ulaşım yasasını yürürlüğe koyarak karayolu ve demiryolu ağlarını genişletmeye başladı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Belediye Yasasının Kabul Edilmesi (1877)
Osmanlı Devleti, şehir yönetimini düzenlemek için 21 Mart 1877’de ilk modern belediye yasasını kabul ederek yerel yönetimleri yeniden düzenledi.
10. Büyük Hadis ve Tefsir Âlimi İmam Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin Vefatı (1148)
İslam dünyasının önemli hadis ve tefsir âlimlerinden biri olan İmam Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, 21 Mart 1148’de vefat etti. “Ahkâmü’l-Kur’ân” adlı eseri, İslam hukukunun gelişiminde büyük bir etkiye sahiptir.
21 Mart
İslam tarihinde 21 Mart, Hz. Ömer dönemindeki fetihlerden, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Haçlılarla mücadelelerinden Osmanlı’nın Venedik ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın vergi, ulaşım ve belediye alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, aklın en büyük süsüdür ve insanı değerli kılan en yüce hazinedir.” – İmam Ebû Bekir İbnü’l-Arabî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk, Vergi ve Ulaşım Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, Ahkâmü’l-Kur’ân, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve Belediye Reformları, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 20 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 23 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 24 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 6 Mart
