İslam Tarihinde Bugün, sahabelerin fedakârlıklarından İslam devletlerinin siyasi ve askeri zaferlerine, büyük âlimlerin ilmî katkılarından Osmanlı ve diğer İslam devletlerinin reform süreçlerine kadar geniş bir tarihî süreci kapsar. 24 Mart’ta İslam tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır:
1. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Bedir Gazvesi İçin İslam Ordusunu Hazırlaması (624)
İslam tarihinde en büyük zaferlerden biri olan Bedir Gazvesi öncesinde, 24 Mart 624’te, Hz. Muhammed (s.a.v.), sahabeleri toplayarak Kureyş ordusuna karşı hazırlıklara başladı. Bedir Savaşı, İslam tarihindeki ilk büyük askeri zafer olarak kaydedildi.
2. Halife Hz. Ömer Döneminde İran’daki Son Sasani Direnişlerinin Kırılması (643)
Hz. Ömer’in halifeliği sırasında Sasani Devleti’ne son darbeler vuruluyordu. 24 Mart 643’te, İslam orduları İran’ın iç kesimlerinde kalan son Sasani kalıntılarını temizleyerek bölgeyi tamamen İslam hâkimiyetine kattı.
3. Endülüs Emevîleri’nin Hristiyan Krallıklara Karşı Sefer Düzenlemesi (888)
Endülüs’te Müslümanlar ve Hristiyan krallıklar arasında sürekli savaşlar yaşanıyordu. 24 Mart 888’de, Endülüs Emevîleri, Kastilya Krallığı’na karşı büyük bir sefer başlatarak sınırlarını güçlendirdi.
4. Büyük Selçuklu Devleti’nin Bizans’a Karşı Anadolu’daki İlk Büyük Seferlerinden Biri (1071)
Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan, Malazgirt Zaferi öncesinde Anadolu’da Bizans’a karşı düzenlediği seferlerle büyük bir üstünlük sağlamıştı. 24 Mart 1071’de, Selçuklu ordusu Bizans kalelerine saldırarak Anadolu’daki Türk hâkimiyetini genişletti.
5. Memlükler ile Haçlılar Arasında Akkâ Muharebesi’nin Devam Etmesi (1291)
Memlükler, Doğu Akdeniz’deki Haçlı kalelerine karşı büyük bir savaş yürütüyordu. 24 Mart 1291’de, Akkâ Kalesi’nin düşmesi için Memlük ordusu kuşatmayı sıkılaştırdı ve sonunda Haçlıları büyük bir yenilgiye uğrattı.
6. Osmanlı Devleti’nin Venedik’e Karşı Deniz Seferi Başlatması (1499)
Osmanlı Devleti, Akdeniz’deki Venedik üstünlüğünü kırmak için büyük bir deniz harekâtına girişti. 24 Mart 1499’da Osmanlı donanması, Venedik’in kontrolündeki adalara yönelik saldırılar düzenleyerek Osmanlı hâkimiyetini artırdı.
7. Osmanlı Devleti’nin Safevîler Üzerine Tebriz Seferini Başlatması (1535)
Osmanlı-Safevî mücadelesi 16. yüzyılda zirveye ulaşmıştı. 24 Mart 1535’te Osmanlı ordusu, Tebriz Seferi’ni başlatarak Safevîler üzerindeki baskısını artırdı. Bu sefer, Osmanlı’nın doğudaki hâkimiyetini güçlendirdi.
8. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Reformları Kapsamında İlk Vergi Reformlarının Yapılması (1856)
Osmanlı Devleti, Tanzimat reformları kapsamında mali yapısını modernize etmek için önemli adımlar attı. 24 Mart 1856’da, Osmanlı Devleti ilk modern vergi reformlarını yürürlüğe koyarak devlet gelirlerini düzenlemeye başladı.
9. Osmanlı Devleti’nde İlk Modern Eğitim Reformunun Yürürlüğe Girmesi (1869)
Osmanlı Devleti, eğitim alanında modernleşmeyi teşvik etmek amacıyla 24 Mart 1869’da ilk eğitim reformunu yürürlüğe sokarak yeni okulların açılmasını sağladı.
10. Büyük Hadis ve Tefsir Âlimi İmam Ebû İshâk eş-Şîrâzî’nin Vefatı (1083)
İslam dünyasının önemli hadis ve tefsir âlimlerinden biri olan İmam Ebû İshâk eş-Şîrâzî, 24 Mart 1083’te vefat etti. “El-Mühezzeb” ve “Et-Tebsıra” adlı eserleri, İslam hukukunun gelişmesinde büyük bir etkiye sahiptir.
24 Mart
İslam tarihinde 24 Mart, Hz. Peygamber’in Bedir Savaşı için hazırlıklarından, Selçukluların Bizans’a karşı düzenlediği seferlere; Memlüklerin Haçlılarla mücadelelerinden Osmanlı’nın Venedik ve Safevîlere karşı yürüttüğü savaşlara kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Ayrıca Osmanlı’nın eğitim ve vergi alanındaki reformları da bu tarihte öne çıkan gelişmeler arasındadır.
📜 “İlim, insanın aklını ve gönlünü nurlandıran en büyük hazinedir.” – İmam Ebû İshâk eş-Şîrâzî
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Prophet and the Age of the Caliphates, Londra: Routledge.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Bosworth, C. Edmund. The Ghaznavids: Their Empire in Afghanistan and Eastern Iran, Edinburgh: Edinburgh University Press.
5- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Selçuklu Devleti Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
6- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517, Londra: Pearson.
7- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Safevî İlişkileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
8- Shaw, Stanford J. Osmanlı Hukuk ve Eğitim Reformları, Londra: Cambridge University Press.
9- Ebû İshâk eş-Şîrâzî, El-Mühezzeb ve Et-Tebsıra, İstanbul: DİB Yayınları.
10- Ortaylı, İlber. Osmanlı’da Modernleşme ve Vergi Reformları, İstanbul: Timaş Yayınları.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 21 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 20 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 23 Mart
- İslam Tarihinde Bugün – 1 Mart
