İslam Tarihinde Bugün – 29 Ocak
İslam Tarihinde Bugün, Müslüman dünyasında siyasi, askeri ve ilmi açıdan büyük dönüşümlere sahne olmuştur. 29 Ocak’ta yaşanan olaylar, Osmanlı Devleti’nin genişleme hamlelerinden İslam âlimlerinin ilmî mirasına, savaşlardan önemli diplomatik gelişmelere kadar geniş bir perspektife yayılmaktadır. İşte 29 Ocak’ta İslam tarihinde meydana gelen bazı önemli olaylar:
1. Osmanlı Devleti’nin Mora Seferi ve Venediklilere Karşı Zaferi (1699)
Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda Venediklilerle yaptığı savaşlarda birçok cephede mücadele etti. 29 Ocak 1699’da, Osmanlı ordusu Mora Yarımadası’nda büyük bir zafer kazanarak Venedik’in bölgedeki gücünü zayıflattı. Bu zafer, Osmanlı’nın Akdeniz’deki hâkimiyetini güçlendiren kritik askeri başarılarından biri olarak kaydedildi.
2. Hz. Osman’ın Kur’an-ı Kerim’i Çoğaltma Kararı (650)
Hz. Osman, İslam dünyasında birlik sağlamak ve farklı kıraatleri önlemek amacıyla, 29 Ocak 650’de Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması ve farklı İslam merkezlerine gönderilmesi için bir kurul oluşturdu. Bu çalışma, İslam dünyasında Kur’an’ın muhafazası açısından en önemli adımlardan biri olarak kabul edilmektedir.
3. Endülüs Emevîleri’nin Toledo’yu Kaybetmesi (1085)
Endülüs’te Müslümanların en büyük merkezlerinden biri olan Toledo, 29 Ocak 1085’te Hristiyan Kastilya Krallığı tarafından ele geçirildi. Bu kayıp, Endülüs’teki Müslüman hâkimiyetinin zayıflamasına neden olmuş ve ilerleyen yıllarda İspanya’daki Müslüman varlığı için büyük bir tehdit oluşturmuştur.
4. Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri Ocağı’nın İlk İsyanlarından Biri (1446)
Osmanlı ordusunun en önemli yapı taşlarından biri olan Yeniçeriler, zaman zaman isyanlarla devlet yönetimine baskı kurmaya çalıştı. 29 Ocak 1446’da, II. Murad döneminde Yeniçeriler ilk büyük isyanlarından birini çıkardı. Bu isyan, Osmanlı yönetiminde askeri sistemin daha disiplinli bir yapıya kavuşturulması gerektiğini ortaya koydu.
5. İslam Felsefesinin Büyük İsimlerinden İbn Sina’nın Doğumu (980)
İslam dünyasının en büyük filozoflarından ve tıp bilginlerinden biri olan İbn Sina, 29 Ocak 980’de Buhara’da doğdu. El-Kanun fi’t-Tıbb adlı eseri, asırlar boyunca hem İslam dünyasında hem de Avrupa’da temel tıp kitabı olarak okutulmuştur. Onun felsefi ve bilimsel çalışmaları, İslam medeniyetinin bilimsel ilerlemesine büyük katkıda bulunmuştur.
6. Osmanlı Devleti ile Safevîler Arasında Barış Görüşmelerinin Başlaması (1639)
Osmanlı Devleti ile Safevîler arasındaki uzun süreli mücadeleler, 17. yüzyılda iki tarafı da yıpratmıştı. 29 Ocak 1639’da, Osmanlı ve Safevî devletleri arasında barış görüşmeleri başladı. Aynı yıl içinde imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması, Osmanlı-Safevî sınırlarını kesin olarak belirleyerek uzun süreli bir barış ortamı sağladı.
7. Osmanlı Devleti’nin Kırım Seferi ve Rusya ile İlk Büyük Savaş (1736)
Osmanlı Devleti, 18. yüzyılda Rusya’nın Kırım üzerindeki tehditlerini önlemek için büyük bir sefer düzenledi. 29 Ocak 1736’da Osmanlı ordusu, Kırım’daki Rus ilerlemesini durdurmak için harekete geçti. Ancak Osmanlı-Rus Savaşları ilerleyen yıllarda Osmanlı’nın zayıflamasına ve Kırım’ın elden çıkmasına yol açtı.
8. Osmanlı Devleti’nde Matbaanın Kurulmasına Karşı İlk Tepkiler (1727)
Osmanlı Devleti’nde İbrahim Müteferrika’nın matbaayı kurma girişimi büyük yankı uyandırdı. 29 Ocak 1727’de, matbaanın kullanımına karşı bazı din âlimleri ve hattatlar sert tepkiler gösterdi. Bu tepkilere rağmen matbaa, Osmanlı’da ilmi gelişmelerin yayılmasında önemli bir rol oynadı.
9. Osmanlı Devleti ile İngiltere Arasında Ticaret Anlaşması (1809)
Osmanlı Devleti, Avrupa ile olan ticaret ilişkilerini güçlendirmek amacıyla 29 Ocak 1809’da İngiltere ile ticaret anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, Osmanlı ekonomisini dış ticarete daha açık hale getiren ve Avrupa ile ilişkileri güçlendiren önemli bir adımdı.
10. Osmanlı Devleti’nde İlk Nüfus Sayımının Başlaması (1831)
Osmanlı Devleti, modernleşme sürecinde idarî sistemini güçlendirmek için 29 Ocak 1831’de ilk nüfus sayımını başlattı. Bu sayım, Osmanlı’nın askeri ve ekonomik politikalarının daha etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlıyordu.
29 Ocak
İslam tarihinde 29 Ocak, Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması kararından, Endülüs’te Müslümanların kayıplarına; Osmanlı’nın Balkanlar ve Akdeniz’deki savaşlarından, İbn Sina gibi büyük bilim insanlarının doğumuna kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Bu gelişmeler, İslam dünyasının tarihsel süreç içinde geçirdiği siyasi ve kültürel dönüşümleri gözler önüne sermektedir.
📜 “Bilim ve hikmet, Müslüman’ın yitik malıdır; nerede bulursa onu almalıdır.” – İbn Sina
Kaynaklar:
1- Taberî, Tarih-i Taberî, Çeviri: Zeki Güler, İstanbul: Klasik Yayınları.
2- İnalcık, Halil. Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
3- Lévi-Provençal, Évariste. L’Espagne Musulmane, Paris: G.P. Maisonneuve & Larose.
4- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, Cilt 3: Akdeniz ve Balkanlar, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
5- Kennedy, Hugh. The Great Arab Conquests, Londra: Weidenfeld & Nicolson.
6- Shaw, Stanford J. Osmanlı Modernleşmesi ve İdari Reformlar, Londra: Cambridge University Press.
7- Gutas, Dimitri. Greek Thought, Arabic Culture, Londra: Routledge.
8- İbn Sina, El-Kanun fi’t-Tıbb, Çeviri: Süleyman Uludağ, İstanbul: DİB Yayınları.
9- Matthee, Rudi. The Safavid-Ottoman Relations and Border Treaties, Princeton: Princeton University Press.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 30 Ocak
- İslam Tarihinde Bugün – 28 Ocak
- İslam Tarihinde Bugün – 27 Ocak
- İslam Tarihinde Bugün – 26 Ocak
