İslam Tarihinde Bugün – 5 Şubat

İslam Tarihinde Bugün – 5 Şubat

İslam Tarihinde Bugün, Müslüman toplumlarının ilmi, siyasi ve askeri alanda yaşadığı önemli dönüm noktalarına sahne olmuştur. 5 Şubat’ta gerçekleşen olaylar, İslam dünyasının farklı bölgelerinde büyük değişimlere yol açmış, devletlerin kaderini belirlemiş ve âlimlerin mirasını yaşatmıştır. İşte 5 Şubat’ta İslam tarihinde meydana gelen önemli gelişmelerden bazıları:

1. Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs’a Yerleşimi ve Adada Düzeni Sağlaması (1572)

Osmanlı Devleti, 1570 yılında Kıbrıs Seferi’ni başlatarak adayı fethetmiş, 1571’de kesin kontrolü sağlamıştı. Ancak 5 Şubat 1572’de Osmanlı yönetimi, adada Türk nüfusunun yerleşimi, vergilendirme ve toprak düzenlemeleri gibi idari reformları uygulamaya koydu. Kıbrıs’ın Osmanlı hâkimiyetine girmesi, Akdeniz’deki Venedik ve diğer Avrupa devletlerine karşı Osmanlı’nın gücünü artıran önemli bir hamle olmuştur.

2. Halife Harun Reşid’in Bizans’a Karşı Seferleri (806)

Abbasi Halifesi Harun Reşid, Bizans ile süregelen mücadelelerde İslam dünyasının sınırlarını genişletmek için birçok sefere çıktı. 5 Şubat 806’da, Bizans İmparatoru I. Nikiforos’un Abbasilere ödediği yıllık haracı durdurmasının ardından, Harun Reşid büyük bir sefer başlattı. Bu sefer sonucunda Abbasi ordusu, Bizans topraklarına girerek Anadolu’daki birçok stratejik kaleyi ele geçirdi ve Bizans’ı barış anlaşmasına zorladı.

3. Osmanlı-Safevi Savaşlarında Önemli Bir Çatışma: Osmanlı’nın Tebriz’i Yeniden Ele Geçirmesi (1612)

Osmanlı Devleti ile Safevîler arasındaki uzun mücadeleler, doğu sınırlarında sürekli olarak el değiştiren şehirlerin kaderini belirlemiştir. 5 Şubat 1612’de, Osmanlı ordusu, İran’ın en önemli şehirlerinden biri olan Tebriz’i Safevîlerden geri aldı. Ancak bu hâkimiyet uzun sürmedi ve Tebriz birkaç yıl içinde tekrar Safevî kontrolüne geçti.

4. Hadis Âlimi İmam Buhârî’nin Doğumu (810)

İslam dünyasının en büyük hadis âlimlerinden biri olan İmam Buhârî, 5 Şubat 810’da Buhara’da doğdu. O, Sahîh-i Buhârî adlı eseriyle hadis literatüründe en güvenilir kaynaklardan birini oluşturmuştur. Hadisleri titizlikle seçen ve sıhhatine büyük önem veren Buhârî, İslam dünyasında en saygın muhaddislerden biri olarak kabul edilir.

5. Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri Ocağı’na Karşı Reform Hareketleri (1807)

Osmanlı Devleti, askeri reformlar kapsamında Yeniçeri Ocağı’nın disipline edilmesi yönünde ilk büyük girişimlerini 5 Şubat 1807’de başlattı. III. Selim’in reformları, Yeniçeriler tarafından şiddetle karşılandı ve kısa süre sonra Patrona Halil İsyanı gibi olaylara yol açtı. Ancak bu reform hareketleri, 1826 yılında II. Mahmud’un Yeniçeri Ocağı’nı tamamen kaldırmasıyla (Vak’a-i Hayriye) son buldu.

6. Osmanlı’nın Afrika’daki Son Kalelerinden Trablusgarp’a İtalyan Saldırılarının Başlaması (1912)

Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılın sonlarına doğru Kuzey Afrika’daki hâkimiyeti zayıflamaya başlamıştı. 5 Şubat 1912’de, Trablusgarp’ta İtalyan ordusu Osmanlı’nın son savunma hatlarına saldırarak bölgedeki Osmanlı varlığını sona erdirmeye yönelik harekâtlarını hızlandırdı. Bu savaşta Osmanlı birlikleri ve yerel direnişçiler büyük bir mücadele sergilese de, Osmanlı Devleti Trablusgarp’ı kaybetmek zorunda kaldı.

7. Cezayir Bağımsızlık Savaşında Fransızlara Karşı Direnişin Güçlenmesi (1957)

Cezayir’in bağımsızlık mücadelesi, Fransız sömürge yönetimine karşı büyük bir direnişle şekillendi. 5 Şubat 1957’de, Cezayirli direnişçiler Fransız askerlerine yönelik büyük bir saldırı düzenledi ve bu olay, Cezayir bağımsızlık savaşının en kritik aşamalarından biri oldu. 1962 yılında bağımsızlığın kazanılmasına giden sürecin önemli adımlarından biri olarak kabul edilmektedir.

5 Şubat

İslam tarihinde 5 Şubat, fetihlerden ilmî çalışmalara, bağımsızlık mücadelelerinden reform hareketlerine kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Osmanlı’nın Kıbrıs ve Afrika’daki mücadeleleri, Abbasilerin Bizans karşısındaki zaferleri ve büyük hadis âlimi İmam Buhârî’nin doğumu, bu tarihin Müslümanlar için ne denli büyük bir anlam taşıdığını göstermektedir.

📜 “Geçmişi bilmeyen, geleceği göremez.” – İbn Haldun

Kaynaklar:

1- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı Akdeniz’i ve Kıbrıs Seferi, İstanbul: İletişim Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Great Arab Conquests: From the Death of Muhammad to the Arab Empire, Londra: Weidenfeld & Nicolson.
3- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, Cilt 3: Osmanlı-Safevi Mücadelesi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
4- Buhârî, Muhammed b. İsmail. Sahîh-i Buhârî, Çeviri: Ahmed Davudoğlu, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı.
5- Shaw, Stanford J. Osmanlı Modernleşmesi ve Askeri Reformlar, Londra: Cambridge University Press.
6- İlber Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul: Timaş Yayınları.
7- Keddie, Nikki R. Modern Orta Doğu ve Bağımsızlık Hareketleri, Princeton: Princeton University Press.

Benzer konuda makaleler:

• İslam Tarihinde Bugün – 19 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 17 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 16 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 10 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 14 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 18 Şubat
• İslam Tarihinde Bugün – 13 Şubat