İslam Tarihinde Bugün – 9 Şubat
İslam Tarihinde Bugün, fetihlerden bilimsel çalışmalara, diplomatik anlaşmalardan siyasi dönüşümlere kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. 9 Şubat, İslam dünyasında askeri zaferlerin kazanıldığı, büyük âlimlerin doğduğu ve devletler arasında önemli antlaşmaların yapıldığı tarihlerden biridir. İşte bu tarihte yaşanan en önemli olaylardan bazıları:
1. Osmanlı Devleti’nin Yemen Seferi ve Sana’nın Fethi (1548)
Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Osmanlı Devleti Hint Okyanusu’nda Portekizlilere karşı hâkimiyet kurmak ve ticaret yollarını korumak amacıyla Yemen’e sefer düzenledi. 9 Şubat 1548’de Osmanlı kuvvetleri, Sana’yı fethederek bölgedeki kontrolünü sağlamlaştırdı. Bu fetih, Osmanlı’nın Kızıldeniz ve Hint Okyanusu üzerindeki stratejik gücünü artırdı.
2. Moğolların Bağdat Kuşatması ve Abbasilerin Son Direnişi (1258)
Moğollar, Hülagu Han komutasında 1258 yılında İslam dünyasının en önemli ilim ve kültür merkezlerinden biri olan Bağdat’a saldırdı. 9 Şubat 1258’de, Abbasi Halifesi Mustasım’ın ordusu Moğollara karşı son direnişini gerçekleştirdi ancak ağır bir yenilgi aldı. Moğollar, şehirde büyük bir katliam yaptı ve Abbasiler dönemi resmen sona erdi.
3. Osmanlı Devleti’nde İlk Kağıt Paranın Kullanıma Sunulması (1840)
Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda ekonomik reformlarını hızlandırarak modern bir finans sistemine geçiş yapmaya çalışıyordu. 9 Şubat 1840’ta, Osmanlı hükümeti ilk kağıt para olan Kaime’yi dolaşıma soktu. Bu gelişme, Osmanlı mali sisteminin modernleşmesi adına önemli bir adım olmasına rağmen, halkın kâğıt paraya alışık olmaması nedeniyle ilk başta bazı ekonomik sıkıntılara yol açtı.
4. Osmanlı Devleti ile Hollanda Arasında İlk Diplomatik İlişkilerin Başlaması (1612)
Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda Avrupa’daki yeni güçlerle diplomatik ilişkilerini genişletme politikasına yöneldi. 9 Şubat 1612’de Osmanlı ile Hollanda arasında ilk resmi diplomatik anlaşma imzalandı. Bu antlaşma, iki devlet arasında ticari ve siyasi ilişkilerin başlamasını sağlayarak Osmanlı’nın Avrupa devletleriyle olan etkileşimini artırdı.
5. Osmanlı Devleti’nin Kırım’daki Son Askeri Hamlesi (1769)
Osmanlı Devleti, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Kırım’daki hâkimiyetini korumaya çalışıyordu. 9 Şubat 1769’da Osmanlı ordusu, Kırım’da Ruslara karşı büyük bir taarruz gerçekleştirdi. Ancak Osmanlı kuvvetleri, Rus ordusu karşısında başarısız oldu ve 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım üzerindeki Osmanlı hâkimiyeti sona erdi.
6. Osmanlı’da İlk Belediye Teşkilatının Kurulması (1855)
Osmanlı Devleti, şehirlerin yönetimini modernleştirmek için 9 Şubat 1855’te ilk belediye teşkilatını kurdu. İstanbul’da başlatılan bu reform, şehirlerin altyapı, temizlik, ulaşım ve su sistemlerinin düzenlenmesi için atılan önemli adımlardan biri oldu.
7. İslam Felsefesinin Büyük İsmi İbn Rüşd’ün Doğumu (1126)
Endülüs’ün en büyük filozoflarından biri olan İbn Rüşd, 9 Şubat 1126’da Kurtuba’da doğdu. Aristoteles’in eserlerine yaptığı yorumlarla hem İslam dünyasında hem de Batı’da büyük yankı uyandırdı. Faslu’l-Makal ve Tehafütü’t-Tehafüt gibi eserleri, felsefe ve din arasındaki ilişkiye dair önemli fikirler içermektedir.
8. Osmanlı Devleti ile İran Arasında Kerden Antlaşması’nın İmzalanması (1746)
Osmanlı ile Safevîler arasındaki sınır mücadeleleri 17. yüzyıldan beri sürmekteydi. 9 Şubat 1746’da imzalanan Kerden Antlaşması ile Osmanlı-Safevî sınırları 1639’daki Kasr-ı Şirin Anlaşması’nda belirlenen şekilde kesinleşti. Bu antlaşma, Osmanlı-İran ilişkilerinde uzun süreli bir barış döneminin başlamasını sağladı.
9 Şubat
İslam tarihinde 9 Şubat, Osmanlı’nın Yemen ve Kırım’daki askeri harekâtlarından, Endülüs’te doğan büyük filozof İbn Rüşd’e; Osmanlı’nın ilk kağıt parasını basmasından, Safevîler ile sınırları belirleyen antlaşmaya kadar birçok önemli olaya sahne olmuştur. Bu olaylar, İslam dünyasının siyasi, ekonomik ve entelektüel dönüşümlerine yön veren kritik anları gözler önüne sermektedir.
📜 “İlim ve adalet, devletlerin en büyük dayanağıdır.” – İbn Rüşd
Kaynaklar:
1- Faroqhi, Suraiya. Osmanlı ve Hint Okyanusu Stratejileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
2- Kennedy, Hugh. The Mongol Invasions and the Fall of Baghdad, Londra: Routledge.
3- Shaw, Stanford J. Osmanlı Ekonomik Reformları ve Para Sistemi, Londra: Cambridge University Press.
4- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Diplomatik Tarihi ve Avrupa İlişkileri, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
5- İnalcık, Halil. Osmanlı-Rus Savaşları ve Kırım Meselesi, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
6- Ortaylı, İlber. Osmanlı Şehir Yönetimi ve Belediye Reformları, İstanbul: Timaş Yayınları.
7- Gutas, Dimitri. Greek Thought, Arabic Culture: The Graeco-Arabic Translation Movement, Londra: Routledge.
8- Matthee, Rudi. The Safavid-Ottoman Relations and Border Treaties, Princeton: Princeton University Press.
Benzer konuda makaleler:
- İslam Tarihinde Bugün – 10 Şubat
- Said Nursi´nin 31 Mart olayındaki tavrı
- İslam Tarihinde Bugün – 8 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 14 Şubat
- İslam Tarihinde Bugün – 28 Ocak
- İslam Tarihinde Bugün – 11 Şubat
- Terörün çözümü Bediüzzaman’da
