Kur’ân aynı zamanda 23 senede peyderpey indirilmesi; ibâdet ve yasakların (alkol alma yasağının üç merhalede getirilmesi gibi) belli aralıklarla emredilmesi yönüyle; tedrîcilik metodunu bizzat uygulamalı da getirir.
* İnanç hürriyetine saygı: Herkesi, inancında, itikadında, düşüncelerinde şahâne serbest ve rahat bırakmak, Kur’ân’ın kesin fermanıdır. Kâfirun Sûresi dâhil, bir çok yerde bu hakikat vurgulanır: “Gerçekten doğrulukla eğrilik, imân ile küfür birbirinden ayrılmıştır.” 1
* İnsanları tahkir etmemek, münakaşa etmemek ve yalanlamamak: İnsanları samimî dost bilerek yaklaşmalı. Zira, duygularımızın da yaydığı bir enerji ve dalgaboyu vardır. Bunlar gider, muhatabımızın alıcılarına çarpar. Onlar tam olarak ifade edemese de bunu hisseder. Öyle ise, ihlas ve samimiyetle yaklaşmalı ve onlardan gelebilecek sıkıntılara karşı tahammül göstermeli.
“İçlerinden zulmedenleri bir yana, ehl-i kitapla ancak en güzel yoldan mücadele edin ve deyin ki: ‘Bize indirilene de, size indirilene de iman ettik. Bizim İlâhımız da, sizin İlâhınız da birdir ve biz Ona teslim olmuşuzdur.’” 2 şeklinde tevhîde dâvet etmeyi tavsiye eder.
* Herşeyi olduğu gibi anlatmalı; mübalâğa etmemeli. 3 Zira, mübalâğa ihtilâlcidir ve “Bu zamanda böyle yapmak ve yaşamak mümkün mü?” diye itirazlara kapı açılır. Herşeyin kıymetine kanaat etmek ve mücazefe (aldatma ve cerbeze, hakkı örtme) ve tecavüz etmemektir. Zira, mücazefe, kudrete iftiradır.4 Unutmamalı: Hakikatin damgası, onun değerini ortaya koyar. Mübalâğaya ihtiyaç yok…
* Şimdiki zamanın insanlarına, geçmiş zamanın şartlarını dayatmamalı. 5 Günümüzdeki ilmî gelişmelere, tekniğe, hâdiselere, imkânlara göre anlatmalı.
* Çağın insanı hedonizm denen zevk ve lezzet müptelâsı olmuş. Şu halde yalnız lezzet veya sadece elemi değil, ikisini birlikte göstermeli. 6 Sadece günahlardan bahsetmek değil, günah sevap dengesini kuracak şekilde tebliğ etmeli. Yalnız Cennet veya yalnız Cehennem değil, ikisi de anlatılmalı.
Dipnotlar:
1- Tarihçe-i Hayatı, s. 80.
2- Kur’ân, Mâide, 77.
3- Muhâkemât, s. 78.
4- Muhakemat, s. 28.
5- Divan-ı Harb-i Örfî, 88.
6- Sözler, 718.
Benzer konuda makaleler:
- Tebliğde müsbet hareket (2)
- Yüceltme mekanizmasını meşrû çizgiye çekmek
- Kur’ânî tebliğ ve irşad metotları (1)
- Tebliğ ve irşad görevini üstlenenlerin taşıması gereken özellikler
- Doğru müslümanlık
- Nelerle imtihandayız, farkında mıyız?
- Mukaddes bir lezzet-i ruhaniye
- Bediüzzaman’ın istihraç ettiği basın ahlâk ilkeleri
- Ya Resûlallah!
- Cemaate ve tarikate mensubiyet suç değil
İlk yorum yapan olun