Müslim, 821 yılında Nişabur’da doğdu. Bazı kaynaklarda doğum tarihi farklı olarak gösterilmektedir, ancak 821 tarihi daha çok kabul görmüştür. İlk eğitimi ve hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Hadis öğrenmek ve büyük alimlerden ders almak için çok geniş bir alanı kapsayan seyahatine çıkmıştır. Bu seyahatten önceki hayatı hakkında pek fazla söz edilmemektedir.
Ebü’l Hüseyin Müslim, hadisi alimlerinden hadis dinlemek için Arabistan, Mısır, Suriye ve Irak’ın bir çok yerleşim yerini gezdi. Başta Ahmed bin Hanbel olmak üzere, İmam-ı Şafii’nin talebelerinden Harmele bin Yahya, Yahya bin Yahya en-Nişaburî, Kuteybe bin Said, Ebu Bekir bin Ebu Şeybe, Osman bin Ebu Şeybe, İshak bin Rahuya gibi büyük alimlerden hadis dinledi. Bunlardan nakiller yaptı. Söz konusu alimlerden rivayette bulunurken kendisinden de Yahya bin Said, Ebu İsa et-Tirmizi, Muhammed bin Mahled, Mekki bin Abdan’ın aralarında bulunduğu bir çok kişi de istifade edip rivayette bulundular.
Bağdat’a seyahatte bulunan İmam Müslim’den burada bulunan alimler de istifade etmişler ve kendisinden nakillerde bulunmuşlardır. Büyük imamlardan Muhammed Buhari ile Nişabur’da görüşerek derslerine ve ilim meclisine devam etmiştir. İlminden istifade ederek önemli ölçüde etkilendiği alimlerden bir tanesi İmam Buhari olmuş, kendisine büyük saygı ve hürmet göstermiştir. Müslim ve Buhari birlikte bir hadis-i şerifin müzakeresini yaparken, Buhari’nin daha derin bilgi sahibi olduğunu müşahede etmesi bağlılığını arttırmış ve övgülerde bulunmuştur. Buhari’ye kin güden ve düşmanlık edenlerin sadece hasedinden bunları yaptıklarını ve dünyada bir benzerinin olmadığını söyleyerek alimi savunmuştur. Buhari’ye atılan iftiralara iltifat etmeyerek münasebetini devam ettirmiştir.
Büyük hadis alimi İmam Müslim’in ismi Risale-i Nur’da zikredilmekte ve ravileri arasında kendisinin de bulunduğu Peygamber Efendimizin (asm) bir mucizesine yer verilmektedir. İmam Müslim ve Mağrib ulemasının önde gelen isimlerinden Hammad ibn Seleme tarafında haber verilen hadiste; Peygamber Efendimiz deriden bir tuluk su doldurup ağzına üflemiş ve dua etmiştir. Tulukun ağzını bağladıktan sonra bazı sahabelerine vermiştir. Bu arada, “Ağzını açmayınız; yalnız abdest aldığınız vakit açınız” diye buyurmuştur. Peygamber Efendimizin buyruğuna uygun hareket eden sahabe abdest almak için tulukun ağzını açmışlar. Bir de bakmışlar ki, halis bir süt ve ağzında da kaymak yağ…
İmamı Müslim Sahih’inde hadisleri fıkhın ilgili kısımları ile sıkı bir bağ oluşturup sıralamıştır. Muhtelif hadisler ayrı başlıklar altında toplanmıştır. Hadisleri rivayet edenlerin her birini sırasıyla ve isimleri anılarak Peygamber Efendimizden nakledilen hadislerinin nakilcilerinin gösterilmesi olarak bilinen “isnad”lara çok dikkat etmiştir. Böylece hadis nakli ve kendilerine dayandırılan isimler üzerinde titizlikle durmuş ve büyük önem vermiştir.
Hadis ilmine bir çeşit giriş mahiyetini teşkil eden kısım ekleyen İmam Müslim’in Sahih’i elli iki kitaptan müteşekkil olup, hadisin mutat konuları yer almıştır. İslam’ın beş şartı, nikah, kölelik, alış-veriş, veraset kuralları, kurban, örf ve adetler, peygamberler, sahabe, kader ve kelam vs.
Ömrünü hadis ve hadis ilmini öğrenmeye vakfeden İmam Müslim, ömrünün son yıllarını memleketinde geçirdi. İlmi çalışmasının yanında ticaretle iştigal etti. 875’te Nişabur’da vefat etti ve bu şehirde defnedildi.
Rivayet ettiği hadislerden bir örnek; “Hayatım yed’inde olan Allah’a yemin ederim ki, Meryem oğlu (İsa Aleyhisselam)’ın adil bir hakim olarak sizin içinize inmesi muhakkak yakındır. O, salibi (haçı) kıracak, domuzu öldürecek, cizyeyi kaldıracaktır. (O zaman) mal o kadar çoğalıp taşacak ki, hiç kimse mal kabul etmez olacaktır.”
Eserleri
En büyük eseri, İslam Dünyasında kendisine büyük şöhret kazandıranı Sahih-i Müslim’dir. Bu eser İmam Buhari’nin Sahihi ile birlikte “Sahihayn” olarak bilinmekte ve tarif edilmektedir. Eserinde yer alan hadis-i şerif sayısı 7.275’tir. Bunları 300.000 hadis arasından seçmiştir. Eser elli iki kitaba ayrılmış olmakla birlikte bölümlenmemiştir. Eserinde isnadlar üzerinde büyük önemle durmuş, farklı metinler için birbirinden farklı isnadlar sıralamıştır. Müellif ayrıca, sahihin baş kısmına hadis ilmi ile ilgili önemli bir açıklamaya yer vermiştir. Eser sahip bulundukları özellikleri göz önüne alındığında Buhari’nin eserinden sonra önemli ikinci eser olarak görülmüş ve kabul edilmiştir. Hadis seçimi ile ilgili olarak, üç yüz bin hadis arasında seçim yaptığını ifade etmiştir. Bu esere çok sayıda şerh (yorum-açıklama) yazılmıştır.
İmamın bu büyük eseri dışında ondan fazla eseri mevcuttur. El-Müsnedü’l-Kebir, El-Esma ve’l-Kuna, El-Cami Ale’l-Ebvab, El-Efrad vel-Vuhdan, Kitabü’l-Muhadramin, Tesmiyetü Suyuhu Malik ve Süfyan ve Şu’be eserlerinden bazılarıdır.
Benzer konuda makaleler:
- Abdullah bin Ebu Evfa
- İmam Buharî (810-870)
- Hz. Muhammed’in (asm) tavsiye ettiği bazı güzel davranışlar
- Ebu Bekir İbn Ebi Şeybe (776-849)
- Abdullah ibn-i Cafer
- İbn Adiyy (891-976)
- Kadı İyaz (1083-1149)
- Ebu Nuaym (?- 1038)
- Amr bin Şuayb (?-736)
- Çalışın, çalıştırın!
İlk yorum yapan olun