Bülbülleri genellikle hazin ötüşleri ve özellikle de şairlerin şiirlerinden tanıyoruz. Edebi eserlerde ve halk arasında hep hüzünle sembolize edildiğini müşahede ediyoruz. Peki, bu bakış açısı ilahi gayeye muvafık düşüyor mu? Yani, Rabbimiz bülbülleri sadece hüzünle hatırlamamız için mi yaratmıştır? Hüzünle bağdaştırarak doğru yapıyor muyuz? Yaratılmasında başka gayeler var mıdır? Eğer varsa bu gayeleri nasıl özetlemek gerekiyor? Tüm bu soruların yanıtları yirmidördüncü sözde mevcut. İlgili kısmı okuyarak anlamaya çalışalım:
“Meselâ, meşhur bülbül kuşu,HAŞİYE gülün aşkıyla maruf o hayvancığı, Fâtır-ı Hakîm istihdam ediyor. Beş gaye için onu istimal ediyor:
Birincisi: Hayvânat kabileleri namına, nebâtat taifelerine karşı olan münasebât-ı şedideyi ilâna memurdur.
İkincisi: Rahmân’ın rızka muhtaç misafirleri hükmünde olan hayvânat tarafından bir hatib-i Rabbânîdir ki, Rezzâk-ı Kerîm tarafından gönderilen hediyeleri alkışlamakla ve ilân-ı sürur etmekle muvazzaftır.
Üçüncüsü: Ebnâ-yı cinsine imdat için gönderilen nebâtâta karşı hüsn-ü istikbali herkesin başında izhar etmektir.
Dördüncüsü: Nev-i hayvânâtın nebâtâta derece-i aşka vasıl olan şiddet-i ihtiyacını, nebâtâtın güzel yüzlerine karşı, mübarek başları üstünde beyan etmektir.
Beşincisi: Mâlikü’l-Mülk-i Zü’l-Celâli ve’l-Cemâli ve’l-İkramın bârgâh-ı merhametine en lâtif bir tesbihi, en lâtif bir şevk içinde, gül gibi en lâtif bir yüzde takdim etmektir.” (Sözler, s. 394-395)
Demek ki bülbülün beş önemli gayesi varmış. Biz insanoğlu olarak tek gayeye indirmişiz. Anladığımız zannettiğimiz o tek gayeyi de maalesef doğru idrak edememişiz. Şimdi bu eksik ve yanlış anlamaları telafi etmek için birlikte yaratılış maksatlarını düşünmeye çalışalım.
İlk gayede hayvanat kabileleri adına bitki taifelerine şiddetli münasebeti ilan ettiğini müşahede ediyoruz. Malumunuz bitkiler olmazsa, hayvanlarda olmayacaktır. Bu kadar bitkilere muhtaç olarak yaratılan tüm hayvan türleri adına bülbül ötmesiyle sadece güllere değil tüm bitkilere olan ihtiyaçlarını haykırır.
İkinci gayede bülbüllerin Rabbimiz tarafından görevlendirilmiş bir hatip olduğunu anlıyoruz. Hitabeti yani ötmesi Cenab-ı Hak tarafından gönderilen hediyelerin alkışlanması ve tam bir mutlulukla ilan edilmesi görevini ifa ediyor. Ne muhteşem bir yorum değil mi? Her bülbül ötmesi aynı zamanda beslenen her canlının memnuniyetini ifade ederken aynı zamanda bülbül tarafından da kainata duyurulması manasını taşıyor.
Üçüncü gayede bütün hayvan aleminde hususan kendi cinsi içinde güzel karşılamanın ifadesidir. Tabir-i caizse bir devlet başkanı nasıl başka bir devlet başkanını ziyarete gittiğinde devlet bandosuyla resmi bir tören düzenleniyorsa, aynı şekilde bütün hayvan alemi adına bülbül öterek güzel karşılama vafizesini deruhte ediyor.
Dördüncü gayede ise hayvan ve bitki taifeleri arasındaki bağın aşk mertebesi kadar yükseldiği ve adeta bu aşkın aynı zamanda ihtiyaçtan ileri geldiği belirtilmektedir. Bitkilerin güzel yaratılan yüzleri nazara verilerek beyanın yani bülbülün ötüşünün bu yüzlerin hemen üstünde olduğu anlatılır.
Beşinci gayede, bülbülün ötmesinin aynı zamanda tesbih manasına geldiği, yani bülbülün zikri, ibadeti olduğu ve bunu da içinden gelerek son derece motive bir şekilde ibadetini ifa ettiği nazara verilir.
İlerleyen pasajlarda bülbüllerin sadece beş gayeye münhasır olmadığı ve başka gayeler de olduğu ifade edilerek vazifelerin ifası için aldığı ücretten de şu şekilde bahsedilir:
“Amma o bülbülün cüz’î maaşı ise, o tebessüm eden ve gülen güzel gül çiçeklerinin müşahedesiyle aldığı zevk ve onlarla muhavere ve konuşmak ve dertlerini dökmekle aldığı telezzüzdür. Demek onun nağamât-ı hazînesi, hayvanî teellümattan gelen teşekkiyat değil, belki atâyâ-yı Rahmâniyeden gelen bir teşekkürattır.”(Sözler, s. 395)
Görülen o ki güzel yaratılan çiçekler bize zevk verdiği gibi bülbüllere de zevk verir. Hatta konuşmak, iletişim kurmak ve dertlerini dökmekten de lezzet alırlar. Ayrıca, yazımızın başından beri ifade etmeye çalıştığımız gibi insanoğlu olarak bizler bülbülün ötüşünden tek mana anlamışız ve o mananın da yanlış anlamadan ibaret olduğunu görüyoruz. Zira, bülbülün ötmesi elemler, şikayetler değil Rabbimizin hediyelerine bir teşekkür olduğunun tekrar altını çizmemiz gerekiyor vesselam.
Not: Konunun detayını, Euronur.tv ve Yeni Asya sitelerinde yayınlanan “Risale-i Nur’da bülbülün tefekkürü” adlı video dersimizi izleyebilirsiniz.
Benzer konuda makaleler:
- İnsan beyni galaksilere mi benziyor?
- Yaratılışın altı günü
- Türkiye’ye vize kalksın
- Allah’ın, kullarından istediği en mühim iş
- Kainatın Çekirdeği
- İnsanın vazifesi ve ahsen-i takvîm
- Said Nursî ve eserlerini tanımak eğitimli yaşama adına çok önemli
- İman insanı insan eder
- Rahmân’ın istediği en mühim iş şükürdür
- Rahmân’ın istediği en mühim iş şükürdür
İlk yorum yapan olun